Πέτρος Πιτσιάκκας 

Φιλόλογος – M.Ed. – Διευθυντής 2^ου ΓΕΛ Ναυπάκτου

Τον τελευταίο χρόνο μπήκε για τα καλά στη ζωή της εκπαιδευτικής κοινότητας, και γενικά της ελληνικής κοινωνίας, η τηλεκπαίδευση. Τηλεκπαίδευση είναι η εκπαίδευση από απόσταση. Η διδασκαλία δεν γίνεται με φυσική παρουσία στην αίθουσα διδασκαλίας και γενικά στο σχολείο, αλλά από μακριά, με τη βοήθεια της τεχνολογίας.

Εδώ και δύο εβδομάδες, το ελληνικό σχολείο κινείται στους ρυθμούς της τηλεκπαίδευσης. Στα πλαίσια των μέτρων, για την αντιμετώπιση της διασποράς του ιού covid 19, τα σχολεία έκλεισαν και η εκπαιδευτική διαδικασία δεν γίνεται δια ζώσης, αλλά εξ αποστάσεως. Η αίθουσα διδασκαλίας αντικαταστάθηκε από το ηλεκτρονικό δωμάτιο. Τα φυσικά πρόσωπα, των μαθητών και των καθηγητών, έχουν αντικατασταθεί από τα εικονίδια με το ονοματεπώνυμο τους. Στη θέση του πίνακα, μπήκε η οθόνη του υπολογιστή.

Ο εκπαιδευτικός του ελληνικού σχολείου βρέθηκε ξαφνικά σε μια νέα, πρωτόγνωρη πραγματικότητα. Το ίδιο βέβαια συνέβη και με τους μαθητές. Άλλο η οθόνη και άλλο ο πίνακας. Άλλο να μιλάς και να βλέπεις απέναντι σου πρόσωπα και άλλο να μιλάς και να βλέπεις στο κενό και να ακούγεται μόνο η φωνή. Άλλο η διανομή στους μαθητές φωτοτυπίας με το σχεδιάγραμμα του μαθήματος, και άλλο η διανομή οθόνης. Άλλο η φυσική συνομιλία στην τάξη, μεταξύ των μαθητών, και άλλο η συνομιλία μέσω του chat.  Άλλο η φυσική κοπάνα από το μάθημα και άλλο η ηλεκτρονική. Νέοι καιροί, νέα ήθη.

Κι όμως , παρά τις δυσκολίες και τις πρωτόγνωρες καταστάσεις, παρά τις όποιες αδυναμίες, η εκπαιδευτική κοινότητα (καθηγητές και μαθητές) ανταποκρίθηκε και έκανε το αδύνατο δυνατό. Μετά τις δύο πρώτες μέρες, κατά τις οποίες παρουσιάστηκαν δυσλειτουργίες και αρρυθμίες, λόγω των τεχνικών δυσκολιών, η τηλεκπαίδευση προχωρά κανονικά και τα ποσοστά συμμετοχής των μαθητών στα μαθήματα είναι πολύ υψηλά.

Παρ’ όλα αυτά η τηλεκπαίδευση δεν μπορεί, σε καμιά περίπτωση,  να υποκαταστήσει τη δια ζώσης διδασκαλία. Όμως, υπό τις παρούσες συνθήκες, είναι ένα «αναγκαίο κακό», αφού ο μαθητής δεν αποκόπτεται από την εκπαιδευτική διαδικασία. (Ας θυμηθούμε τι ζημιά προκλήθηκε,  στην πρώτη περίοδο της πανδημίας, κατά την οποία οι μαθητές έμειναν μακριά από την εκπαιδευτική διαδικασία για 6 μήνες). Με αυτή, διατηρείται η επαφή του μαθητή με το σχολείο, με τη διδασκαλία, τη μάθηση, το πρόγραμμα, έστω και …εξ αποστάσεως.

Όλοι σχεδόν, σήμερα, αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα της τηλεκπαίδευσης. Ωστόσο δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε τις σημερινές αντιφάσεις και την υποκριτική συμπεριφορά κάποιων παραγόντων, σε σχέση με το παρελθόν. Χθες, έβαλλαν εναντίον της τηλεκπαίδευσης, ενώ σήμερα κόπτονται γιατί, την πρώτη μέρα εφαρμογής της, παρουσιάστηκαν τεχνικά προβλήματα και ζήτησαν την παραίτηση της ηγεσίας του ΥΠΑΙΘ. Χθες έγραφαν πύρινα άρθρα εναντίον, σήμερα παρουσιάζονται ως υπέρμαχοι υποστηρικτές. Χθες η εκπαίδευση και το δημόσιο σχολείο κινδύνευαν από την τηλεκπαίδευση, ενώ σήμερα αυτοί που τα έλεγαν διαμαρτύρονται γιατί καθυστέρησε να ξεκινήσεις 1-2 μέρες.

Δυστυχώς, για άλλη μια φορά, η μικροπολιτική και οι κομματικές σκοπιμότητες μπήκαν πάνω από την ουσία. Ωστόσο, η εκπαιδευτική κοινότητα, στο σύνολο της, στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και, παρά τις δυσκολίες, κράτησαν και κρατούν ζωντανή και όρθια την εκπαιδευτική διαδικασία. Αυτό βέβαια, δεν σημαίνει ότι είναι όλα καλά. Αντίθετα, θα πρέπει να γίνουν πολλά για την ουσιαστική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην τηλεκπαίδευση και γενικά στις ψηφιακές δυνατότητες. Είναι ανάγκη να εξασφαλιστεί σε όλους τους εμπλεκόμενους, χωρίς καμιά εξαίρεση, μαθητές και καθηγητές, ο αναγκαίος τεχνικός εξοπλισμός, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες και τις απαιτήσεις της τηλεκπαίδευσης. Επιπλέον θα πρέπει να αναβαθμιστεί το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο και ταυτόχρονα να αναπτυχθεί γρήγορο διαδίκτυο ώστε η τηλεκπαίδευση να γίνεται απρόσκοπτα, χωρίς άγχος και εκνευρισμούς. Εξάλλου, ακόμη και όταν εκλείψουν οι αιτίες που καθιστούν, σήμερα, αναγκαία την τηλεκπαίδευση, αυτή θα συνεχίσει να είναι παρούσα ως ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια της εκπαιδευτικής κοινότητας, το οποίο θα λειτουργεί συμπληρωματικά της δια ζώσης διδασκαλίας.

Η τηλεκπαίδευση είναι ένα «αναγκαίο κακό», σήμερα, και ένα χρήσιμο εργαλείο, στη συνέχεια. Όσο πιο γρήγορα προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα, τόσο το καλύτερο για την εκπαιδευτική διαδικασία. Εξάλλου ας μην ξεχνάμε πως «ανάγκα και θεοί πείθονται»

Υ.Σ (άσχετο με τα παραπάνω) Η ΟΛΜΕ ζήτησε την παραίτηση της Υπουργού Παιδείας γιατί το ποσοστό συμμετοχής των καθηγητών στις εκλογές για την ανάδειξη των υπηρεσιακών συμβουλίων ήταν πολύ χαμηλό. Με βάση αυτό το σκεπτικό, η ηγεσία της ΟΛΜΕ θα έπρεπε να έχει παραιτηθεί από καιρό, αν λάβουμε υπόψη τα ποσοστά συμμετοχής των καθηγητών στις κατά περιόδους απεργιακές κινητοποιήσεις που εξαγγέλλει.