Σε ισχύ (!!!) –χωρίς όμως να έχει δημοσιευτεί στο ΦΕΚ– είναι πλέον ο νέος «Πρότυπος Κανονισμός Λειτουργίας Δημοτικού Συμβουλίου» που ρυθμίζει ολοκληρωμένα τον τρόπο αποτελεσματικής και ουσιαστικής λειτουργίας των Συμβουλίων, ενσωματώνοντας όλες τις αλλαγές που έχουν προκύψει από τις τελευταίες νομοθετικές παρεμβάσεις, σύμφωνα με απόφαση του υπουργείου Εσωτερικών (17/1/2025) και όπως αναφέρει η ανακοίνωση, με σύμφωνη γνώμη της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ).
Το νέο πλαίσιο λειτουργίας των Δημοτικών Συμβουλίων στα πρότυπα του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου, παρέχει τη δυνατότητα σε δημότες και κατοίκους με συγκεκριμένες διαδικασίες να υποβάλουν στο Δημοτικό Συμβούλιο αναφορές, ερωτήσεις και αιτήσεις, εισάγοντας παρεμφερείς διαδικασίες διαφάνειας και λογοδοσίας αντίστοιχες με εκείνες της Βουλής των Ελλήνων, εμπλουτίζεται η πρόσφατα θεσμοθετημένη ειδική συνεδρίαση λογοδοσίας, ενώ παράλληλα ενισχύεται ο ρόλος των δημοσιογράφων των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης παρέχοντας την δυνατότητα ραδιοφωνικής και τηλεοπτικής κάλυψης των συνεδριάσεων των Δημοτικών Συμβουλίων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η δυνατότητα των κατοίκων να ερωτούν και να ελέγχουν την Δημοτική Αρχή για ζητήματα που τους απασχολούν και έχουν να κάνουν με την καθαριότητα, τον ευπρεπισμό των δημοτικών χώρων, τον φωτισμό ή ακόμη και ζητήματα ασφάλειας.
Μεταξύ άλλων προβλέπονται:
Η δυνατότητα διεξαγωγής των συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου: α) είτε δια ζώσης στο κατάστημα της έδρας του Δήμου, β) είτε με τηλεδιάσκεψη, με κάθε πρόσφορο μέσο ηλεκτρονικών επικοινωνιών, γ) είτε με μικτό τρόπο, διά ζώσης και με τηλεδιάσκεψη.
Η τήρηση της νομοθεσίας για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
Επιτρέπεται η ραδιοφωνική και τηλεοπτική κάλυψη των συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου.
Δίνεται έμφαση στην ενημέρωση των πολιτών: Το Δημοτικό Συμβούλιο συζητά υποχρεωτικά προτάσεις που κατατίθενται σε αυτό από τουλάχιστον είκοσι πέντε (25) άτομα για την επίλυση ζητημάτων αρμοδιότητάς του.
Η δυνατότητα σε δημότες και κατοίκους με συγκεκριμένες διαδικασίες να υποβάλουν στο Δημοτικό Συμβούλιο αναφορές, ερωτήσεις και αιτήσεις, τις οποίες απαντά ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου ή ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την κατάθεσή τους. Στόχος είναι ο ενεργός πολίτης, ο ενημερωμένος πολίτης.
Διατάξεις που αφορούν στην τακτική διμηνιαία ειδική συνεδρίαση λογοδοσίας της δημοτικής Αρχής, για τον έλεγχο των πεπραγμένων της και ρυθμίζεται αναλυτικά η διαδικασία διεξαγωγής της ειδικής συνεδρίασης λογοδοσίας της δημοτικής αρχής καθώς και οι χρόνοι των ομιλητών.
Ειδική συνεδρίαση απολογισμού των πεπραγμένων κάθε Δημοτικής Αρχής μέχρι τέλος Ιουνίου για κάθε έτος.