Η κλιματική αλλαγή, η άνοδος της θερμοκρασίας των θαλασσών, η  τροποποίηση ανέμων – ρευμάτων, η περιβαλλοντική υποβάθμιση αλλά  και η ανθρωπογενής δραστηριότητα φαίνεται να είναι ορισμένα από τα αίτια στα οποία αποδίδεται η έξαρση  της συγκέντρωσης  μεδουσών. Οι επιστήμονες όμως αποσαφήνισαν ότι οι εκδοχές στηρίζονται σε εμπειρικές κυρίως προσεγγίσεις, καθώς δεν υπάρχει ολοκληρωμένη μελέτη για τον Κορινθιακό και τον Πατραϊκό.

Την έλλειψη επαρκών δεδομένων, από τη μελέτη των οποίων μπορούν να εξαχθούν ασφαλή  συμπεράσματα, για  τα αίτια του πολλαπλασιασμού του πληθυσμού των μεδουσών σε Κορινθιακό και Πατραϊκό, ανέδειξαν οι επιστήμονες που ήταν εισηγητές στην ενημερωτική ημερίδα  που  διοργάνωσε την Παρασκευή 30 Μαρτίου 2018, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Ιδιαίτερα επισημάνθηκε ότι από τη στιγμή που δεν προσδιορίζονται επακριβώς τα αίτια, είναι δύσκολο να υποδειχθούν λύσεις.

Υπήρξαν, ωστόσο, ενδιαφέρουσες εμπειρικές προσεγγίσεις και αναλύθηκαν σημαντικές παράμετροι σε σχέση με το φαινόμενο και το ενδεχόμενο επανεμφάνισής του στις ακτές. Ενώ τονίστηκε ότι θα πρέπει να δοθεί βαρύτητα στην ενημέρωση των πολιτών.

«Οι μέδουσες αποτελούν ένα στοιχείο του θαλάσσιου οικοσυστήματος, που όμως μετατρέπεται σε πρόβλημα όταν συγκεντρώνονται σε μεγάλους αριθμούς.

Πρόκειται για ένα πρόβλημα που εμποδίζει το κολύμπι, δημιουργεί προβλήματα σε ψαράδες και ευθύνονται και για προβλήματα σε εποχικές, κυρίως, επιχειρήσεις που λειτουργούν κοντά σε παραλίες. Είναι λοιπόν κρίσιμο, σε αυτήν την συγκυρία να ακούσουμε τους ειδικούς. Εμείς, ως Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, έχω πολλές φορές δηλώσει ότι, δεν τα γνωρίζουμε όλα. Εμείς, ως Περιφέρεια, δεν έχουμε τυπική αρμοδιότητα σε θαλάσσια περιοχή. Όμως, θεωρούμε σημαντικό να ανοίξουμε το δημόσιο διάλογο.

Να γνωρίσουμε από ειδικούς, ποιο είναι το πρόβλημα, πώς αντιμετωπίζεται και πώς, εμείς, ως Περιφερειακή Αρχή θα είμαστε χρήσιμοι στους συμπολίτες μας, στους επιχειρηματίες της περιοχής μας.

Είμαστε εδώ σήμερα, να συνεργαστούμε με τους θεσμικούς φορείς της περιοχής μας. Να ακούσουμε τις προτάσεις τους. Και, είμαστε εδώ σήμερα, να συμβάλλουμε με όλες μας τις δυνάμεις, επιστημονικό προσωπικό, οικονομικούς πόρους, όπου κριθεί από όλους εμάς ότι απαιτείται», επεσήμανε ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Απόστολος Κατσιφάρας.

Οι τοποθετήσεις των εισηγητών

Ο Επαμεινώνδας Χρήστου, Διευθυντής Ερευνών  Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας  του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), για την αντιμετώπιση του φαινομένου,  εξήγησε ότι  η μακροπρόθεσμη  λύση θα πρέπει να αναζητηθεί με  λεπτομερή αποτύπωση της υδρογραφικής κατάστασης στον Κορινθιακό, αλλά και με εξακρίβωση της κατάστασης του πελαγικού τροφικού πλέγματος στο οικοσύστημα του Κορινθιακού. Επισημαίνοντας ότι το φαινόμενο των μεδουσών εκδηλώνεται στον Κορινθιακό και μεταφέρεται στον Πατραϊκό.

Ο Κωνσταντίνος Κουτσικόπουλος, καθηγητής του τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, παρατήρησε ότι έχουν πολλοί άλλοι στον πλανήτη αντίστοιχο πρόβλημα. Παρέπεμψε στη διεθνή εμπειρία και κατέληξε τονίζοντας ότι χρειάζεται μία δομή που θα παράγει γνώση για την έρευνα και τη διαχείριση του φαινομένου, χρήσιμη και για το μέλλον.

Η Παρασκευή Καραχλέ, ερευνήτρια Ινστιτούτου Θαλασσίων Βιολογικών Πόρων και  Εσωτερικών Υδάτων εκ μέρους του ΕΛΚΕΘΕ, παρέθεσε τα αποτελέσματα μελέτης για τη μέση αλιεία τονίζοντας ότι από αυτά δεν επιβεβαιώνονται συνθήκες υπεραλίευσης στον Κορινθιακό, αλλά πρόσθεσε ότι τα στοιχεία είναι ελλιπή, καθώς δεν υπάρχουν  δεδομένα  και καταγραφές για την παράκτια και την ερασιτεχνική αλιεία.

Ο Αλέξιος Ράμφος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Τεχνολογίας Αλιείας – Υδατοκαλλιεργειών ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας, παρατήρησε ότι τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα δεν επιτρέπουν την εξαγωγή ξεκάθαρων συμπερασμάτων  για τα αίτια που οδηγούν στην αύξηση του πληθυσμού των μεδουσών κι εκτίμησε ότι το βάρος θα πρέπει να δοθεί στην αξιόπιστη ενημέρωση  με στόχο την προστασία των πολιτών.

Από την πλευρά του Κεντρικού Λιμεναρχείου Πάτρας, ο Υποπλοίαρχος Λιμενικού Σώματος Ιωάννης Τσιντώνης έθεσε τους τομείς στους οποίους είναι αρμόδια η Λιμενική Αρχή.

Στη νομοθεσία περί τοποθέτησης προστατευτικών διχτυών (πλωτών φραγμάτων) για προστασία από τις μέδουσες αναφέρθηκε ο Χρήστος  Πάτσης, Ανθυπασπιστής Λιμενικού Σώματος αποσαφηνίζοντας ότι τοποθετούνται από φορέα ή ιδιώτη εκμισθωτή, που θα έχει την παραχώρηση χρήσης, έπειτα από άδεια που παραχωρεί η Λιμενική Αρχή και μετά από αίτημα που καταθέτει ο κάθε ενδιαφερόμενος μαζί με μια σειρά δικαιολογητικών.

Ωστόσο, απαντώντας σε σχετικές  ερωτήσεις εξήγησε ότι η νομοθεσία δεν συνοδεύεται από τεχνική περιγραφή, αν πρόκειται για δίχτυα ή πλωτά φράγματα, ούτε υπάρχουν οδηγίες για τον τρόπο εγκατάστασης. Γι αυτό και οι εκπρόσωποι του Κεντρικού Λιμεναρχείου Πάτρας επιφυλάχθηκαν να υποβάλουν διευκρινιστική ερώτηση στο αρμόδιο υπουργείο.

Στην ενημερωτική ημερίδα συμμετείχαν  οι Αντιπεριφερειάρχες ΠΕ Αχαϊας Γρηγόρης Αλεξόπουλος, ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας Χριστίνα Σταρακά, ΠΕ Ηλείας Γεώργιος Γεωργιόπουλος, οι θεματικοί Αντιπεριφερειάρχες Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νίκος Μπαλαμπάνης, Αγροτικής Ανάπτυξης Κωνσταντίνος Μητρόπουλος, Περιφερειακής Διοίκησης και Συντονισμού Δημήτρης Δριβίλας, Περιφερειακής Ανάπτυξης και Επιχειρηματικότητας Κωνσταντίνος Καρπέτας, Οικονομικών Παναγιώτης Μπράμος, οι δήμαρχοι Αιγιάλειας Θανάσης Παναγόπουλος, Ναυπακτίας Παναγιώτης Λουκόπουλος.

Παρευρέθηκαν και τοποθετήθηκαν εκπρόσωποι από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου, τον Δήμο Πατρέων, το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Πύργου, το Επιμελητήριο Αχαΐας, τον Ιατρικό Σύλλογο Πάτρας,  την Ένωση Ξενοδόχων Αχαΐας,   το ΓΕΩΤΕΕ,  την ΟΕΒΕΣΝΑ, το ΣΚΕΑΝΑ, την  Κίνηση Πρόταση, το Σύνδεσμο Προστασίας και Ορθολογικής Ανάπτυξης Κορινθιακού (ΣΠΟΑΚ), την Ομοσπονδία Οικολογικών Οργανώσεων Κορινθιακού Κόλπου «Αλκυών»,  την  Οικολογική Κίνηση Πάτρας, την Ένωση για την Προστασία Φυσικού και Πολιτιστικού Περιβάλλοντος Κορινθιακού – Πατραϊκού  «Ο Νηρέας», το Σύλλογο Προστασίας Υγείας και Περιβάλλοντος περιοχής Κ.Υ. Χαλανδρίτσας, το Σύλλογο Προστασίας Περιβάλλοντος Ρίου, το Σύνδεσμο Αυτοδυτών Φωκίδας και υπηρεσιακοί παράγοντες της ΠΔΕ.