Η 13η Δεκεμβρίου 1943 είναι η αποφράδα ημέρα του Ελληνισμού. Χίλια περίπου άτομα έπεσαν στην περιοχή των Καλαβρύτων από τις σφαίρες των Ναζί.
Στο χωράφι του Καπή ορθώνεται μεγαλοπρεπής τύμβος με τα ονόματα των φονευθέντων. «Παλιά δουλειά μου κόσκινο». Για τους Χιτλερικούς η ζωή των άλλων δεν αξίζει μπροστά στη δύναμη των όπλων. Το ίδιο έκαμαν και στο Κομμένο, το Δίστομο, το Χορτιάτη, τα Κερδύλια, το Κοντομαρί…
Οι εφευρέτες των θαλάμων αερίων. Ο ξεπεσμός ενός λαού στα χέρια του Αδόλφου, η χώρα του Χάινε, του Γκαίτε, του Καντ, του Φρόιντ, στο έσχατο.
Το ιστορικό της σφαγής
Μετά την αποχώρηση των Ιταλών από τη συμμαχία του Γ΄ Ράιχ (Σεπτέμβριος 1943), ένας λόχος Γερμανών (80 στρατιώτες) από το Αίγιο κατευθύνθηκε προς τα Καλάβρυτα για να πάρει τον οπλισμό των αποχωρούντων Ιταλών. Στην άνοδο δέχτηκαν ξαφνικά τις σφαίρες του Ε.Λ.ΑΣ. Έγινε μάχη. Στο τέλος οι Γερμανοί παραδόθηκαν και οδηγήθηκαν στα Καλάβρυτα. Επειδή είχε περάσει ένα διάστημα πάνω από σαράντα ημέρες και οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Γερμανών – ανταρτών δεν κατέληξαν πουθενά, οι Γερμανοί αποφάσισαν «πανστρατιά» να φτάσουν στα Καλάβρυτα. Στον δρόμο καίνε χωριά και σκοτώνουν αδιακρίτως (Ζαχλωρού, Κερπινή, Ρωγοί, Σουδενά…). Στο μεταξύ (8 Δεκεμβρίου) οι αντάρτες κατακρημνίζουν 77 Γερμανούς από ύψωμα σε βάραθρο.
Όταν πληροφορήθηκε η στρατιά το δυσάρεστο γεγονός, ο Γερμανός διοικητής διέταξε γενική σφαγή του πληθυσμού.
Τις γυναίκες έκλεισαν στο σχολείο, ενώ οι άνδρες οδηγήθηκαν στον τόπο της θυσίας όπου εκτελέσθηκαν στις 13 του μήνα.
Ύστερα αποχώρησαν τραγουδώντας!
Αποφεύγω λεπτομέρειες για τις οποίες κάποιος θα μπορούσε να συμπληρώσει, να απορρίψει ή να αμφισβητήσει κάτι.
Κι όταν ο πόλεμος τελείωσε και το χιλιόχρονο Γ΄ Ράιχ έκαμψε τον αυχένα, τι έγινε μετά;
Μήπως τιμωρήθηκε κάποιος για τα στυγερά εγκλήματα εκατέρωθεν; Όχι. Οι ναζί άκαμπτοι γύρισαν στον τόπο τους. Έζησαν «άχρι του νυν» καμαρώνοντας για το Άουσβιτς, το Νταχάου, την Τρεμπλίνκα, το Σομπίντορ…
Εμείς πάντως δεν ξεχνούμε. Αν ήθελαν να πάρουν εκδίκηση για όσους τους προξενούσαν κακό, ας έπιαναν τους πρωταίτιους – αν μπορούσαν – κι όχι τον άμαχο και άοπλο λαό.
Σήμερα τα παιδιά τους λουφάζουν, έτοιμα για νέα δράση, δοθέντος του συνθήματος.
Ο ναζισμός κρύβεται σαν τον κοριό, στις δίπλες του σεντονιού, στη ντουλάπα, στο στρώμα, έτοιμος για νέα δράση.
Το δράμα των Καλαβρύτων ας μας κρατεί σε εγρήγορση.-
Κ. Στυλιαράς