Νόμος του κράτους είναι πλέον το νέο πλαίσιο για την εκλογή δηµοτικών και περιφερειακών αρχών, μετά την ψήφισή του από την Βουλή. Ας δούμε τι ορίζει αναφορικά με του Δήμους:

Οι Δήμοι διοικούνται από το Δημοτικό Συμβούλιο, την Οικονομική επιτροπή, την Επιτροπή ποιότητας ζωής, την Εκτελεστική επιτροπή και τον Δήμαρχο.

Στην περίπτωση του Δήμου Ναυπακτίας, (δήμος µε πληθυσμό από δέκα χιλιάδες έναν έως τριάντα  χιλιάδες (10.001 – 30.000) κατοίκους, το Δημοτικό Συμβούλιο   αποτελείται από είκοσι πέντε (25) µέλη. Άρα από το προηγούμενο 27μελές δημοτικό συμβούλιο έχουμε μείωση κατά δυο έδρες και αντίστοιχα κατά δυο δημοτικούς συμβούλους.

Αρχές Δημοτικών κοινοτήτων

Οι Δημοτικές κοινότητες µε πληθυσμό μικρότερο ή ίσο των τριακοσίων (300) κατοίκων διοικούνται από τον πρόεδρο της δηµοτικής κοινότητας.

Οι δηµοτικές κοινότητες µε πληθυσμό μεγαλύτερο ή ίσο των τριακοσίων ενός (301) κατοίκων διοικούνται από τον πρόεδρο του συμβουλίου της δηµοτικής κοινότητας και το συμβούλιο της δηµοτικής κοινότητας.

Το συμβούλιο της δηµοτικής κοινότητας αποτελείται από:   Τρία (3) µέλη, σε δηµοτικές κοινότητες µε πληθυσμό από τριακόσιους έναν έως δύο χιλιάδες (301 – 2.000) κατοίκους, έντεκα (11) µέλη, σε δηµοτικές κοινότητες µε πληθυσμό από δέκα χιλιάδες έναν έως πενήντα χιλιάδες (10.001 – 50.000) κατοίκους.

Χρόνος διενέργειας εκλογών – Διάρκεια δηµοτικής περιόδου

Οι δήµαρχοι, οι δηµοτικοί σύµβουλοι, οι σύµβουλοι των δηµοτικών κοινοτήτων και οι πρόεδροι των δηµοτικών κοινοτήτων εκλέγονται κάθε πέντε (5) έτη µε άµεση, καθολική και µυστική ψηφοφορία.  Η εκλογή διεξάγεται τη δεύτερη Κυριακή του µηνός Οκτωβρίου του πέµπτου έτους κάθε δηµοτικής περιόδου. Αν δεν αναδειχθεί επιτυχών συνδυασµός, σύµφωνα µε  το άρθρο 24, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή, σύµφωνα µε το άρθρο 25. 3. Αν κατά την ηµέρα της διενέργειας των εκλογών των δηµοτικών αρχών, σε δήµο ή σε ένα ή περισσότερα εκλογικά τµήµατά του, δεν διεξαχθεί η ψηφοφορία, αυτή γίνεται την επόμενη       Τετάρτη.

Η εγκατάσταση των αρχών γίνεται την 1η Ιανουαρίου του επόµενου έτους από αυτό της διεξαγωγής των εκλογών και η θητεία τους λήγει την 31η Δεκεμβρίου του πέµπτου έτους.

Έδρες Δηµοτικών συμβούλων

Να σημειωθεί πως οι υπολογισμοί των εδρών (μέτρο) θα γίνουν σύμφωνα με την απογραφή πληθυσμού που θα πραγματοποιηθεί το 2021, με πιθανότητα να υπάρχουν αλλαγές στον αριθμό του πληθυσμού, σε κάποιες Δημοτικές ενότητες.

Σύμφωνα με το νέο νόμο:  Μέτρο για τον υπολογισµό των εδρών των δηµοτικών συμβούλων κάθε εκλογικής περιφέρειας αποτελεί το ακέραιο πηλίκο της διαίρεσης του πληθυσμού του δήµου, δια του συνολικού αριθµού των µελών του δηµοτικού συµβουλίου κάθε δήµου.

Από το πηλίκο της διαίρεσης του πληθυσμού της εκλογικής περιφέρειας δια του εκλογικού µμέτρου προκύπτουν οι έδρες των δηµοτικών της συμβούλων.

Οι έδρες των δηµοτικών συμβούλων στο δηµοτικό συμβούλιο, που παραµένουν αδιάθετες, προστίθενται ανά µία (1) στις εκλογικές περιφέρειες µε τα µμεγαλύτερα, κατά σειρά, υπόλοιπα έως ότου συμπληρωθεί ο αριθµός των µελών του δηµοτικού συµβουλίου για κάθε εκλογική περιφέρεια.

Αν υπάρχουν εκλογικές περιφέρειες µε ίσα υπόλοιπα, διατίθενται σε αυτές από µια (1) έδρα, η οποία αφαιρείται από κάθε εκλογική περιφέρεια του δήµου µε τον µμεγαλύτερο αριθµό εδρών και κατά φθίνουσα σειρά. Αν υπάρχουν εκλογικές περιφέρειες µε ίδιο αριθµό εδρών, συμπεριλαμβανομένων όσων έχουν ήδη αφαιρεθεί, η έδρα αφαιρείται από την εκλογική περιφέρεια µε τον µμικρότερο πληθυσμό. Αν προκύψει εκλογική περιφέρεια χωρίς έδρα, διατίθεται σε αυτή µία (1) έδρα, η οποία αφαιρείται από κάθε εκλογική περιφέρεια του δήµου µε τον µμεγαλύτερο αριθµό εδρών και κατά φθίνουσα σειρά.

Σε περίπτωση εκλογικών περιφερειών µε ίδιο αριθµό  εδρών, συμπεριλαμβανομένων όσων έχουν ήδη αφαιρεθεί, η έδρα αφαιρείται από εκείνη µε τον μικρότερο πληθυσμό.

Κατάρτιση συνδυασμών

Η εκλογή των δηµάρχων, των δηµοτικών συμβούλων, των συμβούλων δηµοτικών κοινοτήτων και των προέδρων των δηµοτικών κοινοτήτων γίνεται κατά συνδυασμούς.

Κάθε συνδυασµός περιλαμβάνει τον υποψήφιο δήµαρχο, τους υποψήφιους δηµοτικούς συμβούλους, ανά εκλογική περιφέρεια, τους υποψήφιους συμβούλους δηµοτικών κοινοτήτων και τους υποψήφιους προέδρους των δηµοτικών κοινοτήτων, ανά δηµοτική κοινότητα και για ποσοστό ογδόντα τοις εκατό (80%) τουλάχιστον των δηµοτικών κοινοτήτων.

Ο ελάχιστος αριθµός υποψηφίων που πρέπει να περιλαμβάνει ένας συνδυασµός είναι:

α) Για τους υποψήφιους δηµοτικούς συμβούλους, ίσος τουλάχιστον µε τον αριθµό των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας, µε δυνατότητα προσαύξησης έως και εκατόν πενήντα τοις εκατό (150%).

β) Για τους υποψήφιους προέδρους και συμβούλους κάθε δηµοτικής κοινότητας, ίσος τουλάχιστον µε τον αριθµό των εδρών κάθε δηµοτικής κοινότητας, µε δυνατότητα προσαύξησης έως και εκατόν πενήντα τοις εκατό (150%).

γ) Από κάθε φύλο, ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40%) τουλάχιστον του συνολικού αριθµού των υποψηφίων του οικείου συνδυασμού, συμπεριλαμβανομένου του υποψηφίου δηµάρχου και των συμβούλων δηµοτικής κοινότητας.

Ψηφοδέλτια- Σταυροί προτίμησης 

Στο ψηφοδέλτιο, µετά από το όνοµα και το έµβληµα του συνδυασµού, εφόσον αυτό υπάρχει, αναγράφονται, κατά σειρά:

α) Το επώνυµο, το όνοµα και το πατρώνυµο του υποψήφιου δηµάρχου,

β) Το επώνυµο, το όνοµα και το πατρώνυµο ή το µητρώνυµο των υποψηφίων δηµοτικών συμβούλων,  µε αλφαβητική σειρά, ανεξαρτήτως εκλογικής περιφέρειας. Στη συνέχεια παρατίθεται, εντός παρένθεσης, η εκλογική περιφέρεια στην οποία είναι υποψήφιοι.

γ) Ο τίτλος «Υποψήφιοι Σύµβουλοι της Δηµοτικής Κοινότητας», ακολουθούµενος από το όνοµα της  δηµοτικής κοινότητας και από κάτω το επώνυµο, το όνοµα και το πατρώνυµο ή µητρώνυµο των υποψηφίων συμβούλων της δηµοτικής κοινότητας του συνδυασµού,

ή δ) Ο τίτλος «Υποψήφιος Πρόεδρος της Δηµοτικής Κοινότητας», ακολουθούµενος από το όνοµα της δηµοτικής κοινότητας και στη συνέχεια το επώνυµο, το όνοµα και το πατρώνυµο ή το µητρώνυµο των υποψηφίων προέδρων της δηµοτικής κοινότητας του συνδυασµού.

Ο εκλογέας εκφράζει την προτίµησή του σε υποψήφιο συνδυασµού:

Για την εκλογή δηµοτικών συμβούλων:  Αν ο αριθµός των µελών του δηµοτικού συµβουλίου είναι µμεγαλύτερος ή ίσος του είκοσι πέντε (25), ο εκλογέας µπορεί να εκφράσει την προτίµησή του υπέρ τεσσάρων (4) υποψηφίων κατά ανώτατο όριο.

Για την εκλογή συμβούλων δηµοτικών κοινοτήτων, ο εκλογέας µπορεί να εκφράσει την προτίµησή του υπέρ ενός (1) ή δύο (2) υποψηφίων.

Για την εκλογή προέδρου της δηµοτικής κοινότητας, ο εκλογέας µπορεί να εκφράσει την προτίµησή του υπέρ ενός (1) υποψηφίου.

Εκλογή Δηµάρχου με  43% +1

Στις εκλογές των δηµάρχων και των δηµοτικών συμβούλων, θεωρείται επιτυχών ο συνδυασµός που πλειοψήφησε µε ποσοστό μεγαλύτερο του σαράντα τρία τοις εκατό (43% + 1 ψήφος) του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων και επιλαχόντες συνδυασµοί του δηµοτικού συµβουλίου αυτοί που έλαβαν έστω και µία (1) έδρα.

Δήµαρχος εκλέγεται ο επικεφαλής του επιτυχόντος συνδυασµού.

Επαναληπτική ψηφοφορία:  Αν κανένας συνδυασµός δεν πλειοψηφήσει, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή µεταξύ των υποψήφιων δηµάρχων των δύο (2) συνδυασµών που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους.

Κατανομή των εδρών στο Δημοτικό Συμβούλιο

Ο επιτυχών συνδυασµός εκλέγει τα τρία πέµπτα (3/5) του συνόλου των εδρών του Δημοτικού συµβουλίου. Στα δηµοτικά συμβούλια που αποτελούνται από είκοσι πέντε (25) µέλη (περίπτωση Δήμου Ναυπακτίας), ο επιτυχών συνδυασµός λαμβάνει δεκαπέντε (15) έδρες  και δέκα (10) έδρες οι υπόλοιποι συνδυασμοί.

Δικαίωμα εκλογής δηµοτικού συµβούλου έχει συνδυασµός ο οποίος κατά την αρχική ψηφοφορία (α’ γύρο) συγκέντρωσε ποσοστό τρία τοις εκατό (3%) τουλάχιστον του συνολικού αριθµού των εγκύρων ψηφοδελτίων.

Εκλογή συμβούλων Δηµοτικών κοινοτήτων

Στις δηµοτικές κοινότητες µε πληθυσμό έως και τριακόσιους (300) κατοίκους, πρόεδρος της δηµοτικής κοινότητας εκλέγεται ο πρώτος σε σταυρούς προτίµησης υποψήφιος του συνδυασµού που συγκέντρωσε κατά την αρχική ψηφοφορία (Α΄ γύρος) στη δηµοτική κοινότητα την απόλυτη ή σχετική πλειοψηφία του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων.

Στις δηµοτικές κοινότητες µε πληθυσμό μεγαλύτερο ή ίσο των τριακοσίων ενός (301) κατοίκων, ο συνδυασµός του επιτυχόντος δηµάρχου λαµβάνει τα τρία πέµπτα (3/5) του συνόλου των εδρών των συμβούλων σε κάθε δηµοτική κοινότητα και οι επιλαχόντες συνδυασµοί λαµβάνουν τα δύο πέµπτα (2/5).

Συμπερασματικά…

Μετά την ψήφιση του νέου εκλογικού νόμου, την κατάργηση ουσιαστικά της απλής αναλογικής, αυτά που   διαφοροποιούνται είναι:

Η θητεία των δημοτικών — περιφερειακών αρχών γίνεται πλέον πενταετής. Εκλογή δημάρχου με ποσοστό 43% + 1 και ταυτόχρονα πλαφόν εισόδου 3% για τους συνδυασμούς. Μείωση κατά δυο έδρες του Δημοτικού συμβουλίου Ναυπακτίας.  Οι Πρόεδροι των Τοπικών Κοινοτήτων θα πρέπει να εκλεγούν μέσα από το ψηφοδέλτιο κάποιας δημοτικής παράταξης.      Σε τοπικό επίπεδο, δεν είναι εύκολο να συναντήσουμε περισσότερες από 3 έως 4 υποψηφιότητες.

Δημοσιεύτηκε στην εβδομαδιαία συνδρομητική e-φημερίδα Nafsweek.