Με αφορμή την παραλαβή προσφάτως από τον Δήμο Ναυπακτίας της προμελέτης για την δημιουργία υπόγειας σήραγγας κάτω από το κάστρο, με στόχο την εκτόνωση της κυκλοφορίας από το ιστορικό κέντρο της πόλης της Ναυπάκτου, έρχονται ταυτόχρονα στην επιφάνεια ζητήματα που για χρόνια ταλανίζουν την πόλη.
Χρόνια τώρα συζητιέται, σχεδιάζεται, επανασχεδιάζεται και αναθεωρείται χωρίς να έχει φτάσει ποτέ στη φάση της εφαρμογής το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Ναυπάκτου, το γνωστό ως ΓΠΣ. Εργαλείο — μπούσουλας για τον σχεδιασμό, την θέσπιση κανόνων και αναπτυξιακού οράματος για την περιοχή. Ταυτόχρονα η Ναύπακτος ζητά να αναπτυχθεί πολεοδομικά, ζητά νέο κέντρο διοίκησης, εκτόνωση και εξεύρεση λύσης για το κυκλοφοριακό πρόβλημα. Ζητήματα που αφορούν την καθημερινότητα των δημοτών και το πιο σημαντικό την αναπτυξιακή προοπτική αυτού του τόπου.
Όλα τα παραπάνω «κουμπώνουν» μεταξύ τους, με κάποια από αυτά να έπρεπε να είχαν προηγηθεί εδώ και χρόνια και άλλα να ακολουθούν, σε έναν σχεδιασμό με όραμα και προοπτική.
ΓΠΣ Ναυπάκτου: τρεις δεκαετίες σέρνεται…
Ένα πολύτιμο αναπτυξιακό εργαλείο λείπει εδώ και χρόνια από την Ναύπακτο, με συνέπειες που καταγράφονται και πλέον είναι ορατές.
Εργαλείο για τον πολεοδομικό σχεδιασμό της πόλης ώστε να μπορεί ο Δήμος Ναυπακτίας να καθορίσει την χρήση γης να προχωρήσει στην πολεοδόμηση με όρους και κανόνες αλλά ταυτόχρονα και οι ιδιώτες επενδυτές και μη, να γνωρίζουν που και με ποιους όρους οικοδομούν.
Το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) είναι ένα απολύτως συγκεκριμένο Χωροταξικό Σχέδιο, που περιλαμβάνει όλες τις Πολεοδομικές Χρήσεις.
Αφορά στο σύνολο της εδαφικής έκτασης του Καποδιστριακού Δήμου Ναυπάκτου και στοχεύει στην ενίσχυση της αναπτυξιακής διαδικασίας μέσω του προσδιορισμού και της χωροθέτησης των αναγκαίων λειτουργιών και χρήσεων γης, της «διασύνδεσης» των χρήσεων αυτών και της δημιουργίας των αναγκαίων τεχνικών υποδομών και έργων υποδομής, καθώς και της προστασίας των φυσικών και ανάδειξης των πολιτιστικών πόρων, στους οποίους μπορεί να στηρίζεται η βιώσιμη ανάπτυξη.
Από το 1983 με τον νόμο Τρίτση οι Δήμοι καλούνταν να προχωρήσουν στον πρώτο πολεοδομικό σχεδιασμό της περιοχής τους. Δύσκολο το εγχείρημα, του νοικοκυρέματος και της θέσπισης όρων, με τις δεκαετίες να χάνονται η μια μετά την άλλη.
Διαχρονικά οι δημοτικές αρχές του Δήμου Ναυπακτίας πρόσθεταν «το κάτι τις» με το όλο εγχείρημα να βρίσκεται σήμερα στην αναθεωρημένη Α1’ Φάση. Ουσιαστικά στα πρώτα ακόμα βήματα.
Τον Ιανουάριο του 2021, μέσω τηλεδιάσκεψης, συζητήθηκε το θέμα με τους εκπροσώπους των δημοτικών παρατάξεων του Δήμου Ναυπακτίας. Κατά την παρουσίαση έγινε ενημέρωση για το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, προκειμένου εν συνεχεία να είναι σε θέση να υποβάλλουν τις τεκμηριωμένες προτάσεις τους, οι οποίες μαζί με τις προτάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου θα συν-διαμορφώσουν και την τελική πρόταση, όπου θα πρέπει να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση δίμηνης διάρκειας.
Στο διάστημα μέχρι σήμερα προτάσεις δεν κατατέθηκαν με το αρμόδιο υπουργείο να δίνει παράταση ενός χρόνου για την ολοκλήρωση των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΓΠΣ), πανελλαδικά.
Γεωλογική μελέτη: δέκα χρόνια αναμονή…
Ένα ακόμα πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα του πως λειτουργούν τα πράγματα και του πως προχωρά το ΓΠΣ
Αναγκαία και σημαντική παράμετρος για να πάει παρακάτω ένα ΓΠΣ είναι η ύπαρξη συνολικής Γεωλογικής μελέτης της περιοχής εφαρμογής του.
Η μελέτη αυτή θα καταδείξει το που ακριβώς μπορούμε και το που δεν μπορούμε να οικοδομήσουμε. Αυτό ακριβώς θα είναι το υπόβαθρο που θα μπορούν να γίνουν εν συνεχεία οι σχεδιασμοί για το που μπορεί να επεκταθεί και που όχι το σχέδιο της πόλης.
Πρακτικά η Γεωλογική μελέτη τεκμηριώνει τους όποιους σχεδιασμούς, την όποια πολεοδομική πρόταση. Αυτό το βήμα είναι η Β1 φάση, η οποία πρέπει να εγκριθεί από το Δημοτικό συμβούλιο. Δυστυχώς η Γεωλογική μελέτη αναμένεται από το 2013 και μέχρι σήμερα αγνοείται η τύχη της… Για τον λόγο αυτό το ΓΠΣ της Ναυπάκτου βρίσκεται αρκετά πίσω, ακόμα στην ανα-θεωρημένη Α1 φάση.
Τα επόμενα βήματα είναι να φτάσουμε στην Β1 φάση και ακολούθως στην Β2 φάση που είναι και η οριστική πρόταση, που θα πάρει τις εγκρίσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες ώστε μετά την απόφαση του Γ.Γ Αποκεντρωμένης να φτάσει να δημοσιευτεί σε ΦΕΚ.
Λύση- μπάλωμα: Τοπικά ρυμοτομικά…
Όλα αυτά λοιπόν τα παραπάνω «κουμπώνουν» μεταξύ τους, τόσο στην υπόθεση του νέου Διοικητηρίου όσο και σε αυτήν της κατασκευής της υπόγειας σήραγγας — τούνελ κάτω από το κάστρο της Ναυπάκτου.
Το αντίδοτο, και από τη στιγμή που δεν υπάρχει ΓΠΣ , για να οικοδομήσει κανείς — στην προκειμένη περίπτωση το νέο Διοικητήριο – Δημαρχείο στην περιοχή του Σκα είναι να προχωρήσει στη έκδοση ενός Τοπικού Ρυμοτομικού Σχεδίου και μια γεωλογικής μελέτης για τον συγκεκριμένο χώρο.
Τοπικό Ρυμοτομικό έχουμε στην περίπτωση του 6ου Δημοτικού Σχολείου καθώς και σε άλλες περιπτώσεις.
Εδώ μπαίνει το ερώτημα: στην περίπτωση που το ζήτημα της δημιουργίας του νέου Διοικητηρίου της Ναυπάκτου στο Σκα έχει προχωρήσει και έρθει εκ των υστέρων η Γενική Γεωλογική Μελέτη του ΓΠΣ που αποφαίνεται πως είναι ακατάλληλος ο χώρος ή χρήζει ιδιαίτερης και συγκεκριμένης προσοχής, τι γίνεται;
Μήπως τελικά κάνουμε κάτι ανάποδα;
Τούνελ: Διαχρονικός πόθος…
Ένα έργο που για πολλά χρόνια η πόλη της Ναυπάκτου συζητά, έργο που στόχο έχει την προστασία του παραδοσιακού οικισμού, από την έντονη διαμπερή κυκλοφορία.
Η Αιτωλική Αναπτυξιακή Α.Ε. ΟΤΑ εκπόνησε και παρέδωσε στον Δήμο Ναυπακτίας έναν ολοκληρωμένο φάκελο που περιλαμβάνει το πλήρες τεχνικό δελτίο και την προμελέτη για το έργο «Παράκαμψη κέντρου (Κάστρου) της Ναυπάκτου» (τούνελ). Μέσω αυτού αναδεικνύεται το εφικτό της υλοποίησης του σημαντικού αυτού έργου, η πραγματοποίηση του οποίου θα αλλάξει την εικόνα και τις προοπτικές ανάπτυξης της πόλης.
Βασικό αντικείμενο της ανάλυσης της προμελέτης αποτελεί η αξιολόγηση της ωφελιμότητας-βιωσιμότητας του έργου, βάσει των οικονομικών οφελών που αποκομίζονται για το κοινωνικό σύνολο σε σχέση με το κόστος κατασκευής. Το κόστος των μελετών ανέρχεται σε 1.930.000 ευρώ (πλέον ΦΠΑ) και το κόστος κατασκευής του έργου εκτιμάται σε 30.130.000 ευρώ (πλέον ΦΠΑ).
Σύμφωνα με την πρόταση, η οδική αρτηρία μήκους περίπου 3,8 χλμ διέρχεται στα όρια της πόλης και περιλαμβάνει υπόγεια σήραγγα μήκους 820 μ. κάτω από το ιστορικό Κάστρο της Ναυπάκτου, ενώ σε κάθε χιλιόμετρό της προβλέπονται τέσσερις κόμβοι κυκλικής μορφής.
Ο νέος άξονας: και η λειτουργικότητά του…
Σύμφωνα με την προμελέτη, η εξέταση των σημερινών δεδομένων καθιστά αναγκαία τη δημιουργία ενός εναλλακτικού άξονα που θα αποσυμφορήσει το κέντρο από τα έντονα κυκλοφοριακά προβλήματα.
Οι έως τώρα κυκλοφοριακές και πολεοδομικές μελέτες που έχουν εκπονηθεί, αναδεικνύουν την ανάγκη ενός νέου οδικού άξονα που θα λειτουργεί ως παρακαμπτήριος του κέντρου της Ναυπάκτου, όμως εδώ, σύμφωνα πάντα με τα όσα εμφανίζονται στην προμελέτη, υπάρχει ένσταση.
Όπως αποτυπώνεται στον χάρτη της προμελέτης (ΦΩΤΟ ) ο μεν κόμβος εξόδου του τούνελ στα δυτικά τοποθετείται στην είσοδο του κοιμητηρίου του Αγίου Στεφάνου, με ένα δεύτερο κόμβο να τοποθετείται επί της οδού Θέρμου στην συμβολή της με την οδό που οδηγεί στο Κάστρο της Ναυπάκτου.
Και οι δυο αυτοί (round about) κόμβοι δέχονται ή εκτρέπουν κίνηση από και προς την οδό Θέρμου, και τις καθέτους προς αυτήν οδούς. Δηλαδή μεταφέρεται η κίνηση στην Θέρμου και στις συνδετήριους οδούς Κοντζιά, Εθνικής Συμφιλίωσης, Ασημακοπούλου και Μεναίχμου, με την οδό Θέρμου μάλιστα να μην έχει διαμορφωθεί στο σύνολό της όπως προβλέπεται.
Ταυτόχρονα η κίνηση από τα δυτικά προάστια της Ναυπάκτου (Παλαιοπαναγιά, Πλατανίτης κλπ), προάστια με αυξητική προοπτική του πληθυσμού τους, οδηγείται και αυτή στους κόμβους της οδού Θέρμου και του κοιμητηρίου επιβαρύνοντας με κίνηση στους γύρω οδούς.
Αντίστοιχο θέμα προκύπτει και με την ανατολική είσοδο — έξοδο του τούνελ (ΦΩΤΟ ). Ο κόμβος που δημιουργείται, δέχεται και διοχετεύει κίνηση από και προς την περιμετρική Ναυπάκτου, με οδό που θα δημιουργηθεί αλλά και από οδό που θα κατασκευαστεί και θα διέρχεται στα ΒΔ όρια της Ναυπάκτου, στην Βαρναράχη, με κατάληξη στον Σκα.
Όπως εμφανίζεται στην προμελέτη, ο ανατολικός αυτός κόμβος του τούνελ θα δέχεται και θα διοχετεύει κίνηση από και προς τις καθέτους οδούς Καρακουλάκη και Φαρμάκη με κατάληξη την κεντρική οδό Τζαβέλα, με το ερώτημα, αν οι οδοί αυτοί είναι ικανοί να αντέξουν μεγαλύτερη από την σημερινή κυκλοφοριακή επιβάρυνση, χωρίς καμία πρόβλεψη και σχεδιασμό.
Εν κατακλείδι, το όραμα του τούνελ, του νέου διοικητηρίου, αναπλάσεων και αναπτυξιακών έργων, όπως προαναφέραμε, έρχονται και «κουμπώνουν» με ένα γενικό σχεδιασμό της πόλης, αυτόν που για δεκαετίες «σέρνεται». Ένα έργο σαν το τούνελ της Ναυπάκτου θα είναι λύση εφόσον χωρίς να μεταθέτει χωρικά τα προβλήματα, δίνει εφικτές και προ πάντων βιώσιμες λύσεις.