Δεκάδες δήμοι της χώρας, ανάμεσά τους και ο Δήμος Ναυπακτίας, μετά από τρεις παρατάσεις, ενώ η νομοθετημένη καταληκτική προθεσμία έληγε στις 15 Μάιου 2018,  δεν είχαν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις τους, σχετικά με τα οικιστικά περιγράμματα. Επί της ουσίας στρέφονται κατά των δικαιωμάτων των ίδιων των πολιτών τους και εμποδίζουν τη λύση, που προωθεί μέχρι το τέλος Μαΐου με νέο νομοσχέδιο το υπουργείο Περιβάλλοντος για 1,5 εκατομμύριο «δασικά αυθαίρετα». Δηλαδή για ακίνητα που βρίσκονται σε  διαμορφωμένους  οικισμούς περιοχών, οι οποίοι είχαν δασικό χαρακτήρα με βάση τις αεροφωτογραφίες του 1945. Στο παρά ένα ή μάλλον στο… ακριβώς, ο Δήμος Ναυπακτίας έστειλε το πρωί της Τρίτης 15 Μαΐου, τις ηλεκτρονικές καταγραφές που ζητούνταν από το ΥΠΕΝ, αφού πρώτα το θέμα συζητήθηκε και έλαβε κατά πλειοψηφία την έγκριση του Δημοτικού Συμβουλίου, την Δευτέρα 14 Μαΐου το βράδυ.

Το αναμενόμενο θα ήταν πρώτοι οι δήμοι να σπεύσουν να αξιοποιήσουν τη δυνατότητα που δίνεται να επιλυθεί το χρόνιο και ακανθώδες θέμα των οικιστικών πυκνώσεων. Δυστυχώς, μετά από τρεις παρατάσεις, αλλεπάλληλες επιστολές και προειδοποιήσεις που έχει αποστείλει το ΥΠΕΝ στους ΟΤΑ, εμφανίζονται δήμοι, οι οποίοι απευθυνόμενοι στο υπουργείο ζητούν να αρχίσουν τώρα τις μελέτες για την εκπόνηση των δασικών χαρτών με τις οικιστικές πυκνώσεις της περιοχής τους!

Οι προγραμματισμοί του ΥΠΕΝ προβλέπουν ότι η ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή του υπουργείου, που επεξεργάζεται το θέμα τους τελευταίους μήνες ολοκληρώνει παράλληλα το έργο της, προκειμένου να καταρτιστεί το σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ για τις οικιστικές πυκνώσεις, σύμφωνα με τις επιταγές των αποφάσεων του ΣτΕ, ώστε μετά από διάλογο εντός και εκτός Βουλής να κατατεθεί μέχρι το τέλος Μάιου για ψήφιση στην Ολομέλεια.

Το  ΥΠΕN προωθεί λύση για 1.5 εκατομμύριο δασικά αυθαίρετα, η οποία θα προβλέπει συν των άλλων δημιουργία μητρώου δασικών αυθαιρέτων, χορήγηση τίτλων ιδιοκτησίας στους ιδιοκτήτες με οικονομικό  αντίτιμο και εν συνεχεία νομιμοποίηση του αυθαιρέτου, μέσω μεταφοράς συντελεστή δόμησης.

Οι οικιστικές πυκνώσεις,  ήταν δημιούργημα του προηγούμενου αναπληρωτή υπουργού ΠΕΝ Γιάννη Τσιρώνη για να απεμπλακεί η υπόθεση των δασικών χαρτών από τις μαζικές αντιρρήσεις πολιτών. Μάλιστα, συνάντησε σθεναρές αντιδράσεις από επιστημονικούς και περιβαλλοντικούς φορείς, με την απόφαση να την έχουν προσβάλλει στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) και το περασμένο καλοκαίρι το Ε’ τμήμα να κρίνει αντισυνταγματική τη ρύθμιση, ενώ εκκρεμεί η απόφαση της ολομέλειας. Με βάση την ρύθμιση που έγινε τότε, οι αυθαίρετοι οικισμοί εξαιρούνται από τους δασικούς χάρτες, μέχρι η πολιτεία να αποφανθεί με ποιο τρόπο θα τους αντιμετωπίσει συνολικά. Για να γίνει όμως αυτό οι ΟΤΑ όφειλαν να έχουν καταθέσει στοιχεία για τα εγκεκριμένα σχέδια πόλης του δήμου (ή άλλα σχέδια) αλλά και τις οικιστικές πυκνώσεις στις περιοχές τους.

Πορτοκαλί – Κίτρινο και ιώδες…

Το θέμα ήρθε προς συζήτηση και έγκριση από το Σώμα στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Ναυπακτίας την περασμένη Δευτέρα 14 Μαΐου. Ο εισηγητής του θέματος, αντιδήμαρχος τεχνικών υπηρεσιών Κώστας Καρακώστας ενημέρωσε το Σώμα για την υποχρέωση που είχε η υπηρεσία του Δήμου Ναυπακτίας να αναρτήσει στον ιστότοπο «κτηματολόγιο» τα όρια στους 120 οικισμούς της περιοχής Ναυπακτίας, καθώς κάθε κοινότητα του Δήμου έχει περισσότερους από έναν οικισμό.

Διευκρίνισε ότι δεν πρόκειται για πολεοδομική πράξη αλλά για κύρωση δασικών χαρτών, με την υπηρεσία να πρέπει να δει, σε όλη τη Ναυπακτία, που υπάρχουν οικιστικές πυκνώσεις, δηλαδή σπίτια που δεν είναι στα όρια των οικισμών.

Διευκρίνισε επίσης ότι ως «οικιστικές πυκνώσεις»  χαρακτηρίζονται συστάδες τουλάχιστον 50 σπιτιών σε μία έκταση 25 στρεμμάτων. Σημείωσε ότι η υπηρεσία επεξεργαζόταν τις οικιστικές πυκνώσεις μέχρι την τελευταία στιγμή, με τον Δήμο Ναυπακτίας να εμφανίζει τρεις τέτοιες περιπτώσεις.

Η πρώτη αφορά τμήμα οικισμού στο Γαλατά με την ονομασία νέος οικισμός, η δεύτερη, οικισμός στο Κρυονέρι με 40 – 45 σπίτια, όπου βρίσκεται σε εξέλιξη το σχέδιο πόλης και η τρίτη στην Τοπική Κοινότητα Παλαιοπύργου, σε ένα τμήμα που βρίσκεται πέρα από τα όρια του οικισμού, αλλά έχει πάρει ΦΕΚ.

Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας(ΥΠΕΝ),  διευκρίνισε ο κ. Καρακώστας οι περιοχές στους χάρτες χαρακτηρίζονται μέτρια χρώματα:

Πορτοκαλί χρώμα είναι οι οικισμοί όπου έχει εφαρμοστεί ήδη το σχέδιο πόλης και υπάρχει κανονική οικοδόμηση.

Με κίτρινο χρώμα χαρακτηρίζονται οικισμοί που έχουν οριοθετηθεί προ του 1923 η υπάρχουν σε εξέλιξη πολεοδομικές μελέτες κλπ.

Τέλος,  με ιώδες (μωβ) χρώμα χαρακτηρίζονται συστάδες τουλάχιστον 50 οικιών σε μία έκταση εμβαδού 25 στρεμμάτων εντός δάσους. Σημείωσε ότι ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος ενώ δεν υπήρχε αρχικά ανάγκη να περάσει το θέμα από τα δημοτικά συμβούλια για απόφαση, προφανώς για να κάνει συνυπεύθυνους και τους δήμους έδωσε εντολή να υπάρχει η έγκριση από τα δημοτικά συμβούλια. Επίσης διευκρίνισε ότι είναι ενήμεροι οι πρόεδροι των περιοχών όπου υπάρχουν οικιστικές πυκνώσεις στη Ναυπακτία, ενώ τόνισε πως ο εξωτερικός συνεργάτης μελετητής που έχει αναλάβει το έργο για το Δήμο Ναυπακτίας έχει υποχρέωση για την υποστήριξη της υπηρεσίας σε όλη τη διαδικασία μέχρι την κύρωση των δασικών χαρτών.

Έλλειμμα στην ενημέρωση

Για έλλειψη ενημέρωσης, με αποτέλεσμα να μην έχει γίνει καμία προετοιμασία για το θέμα από την πλευρά των δημοτικών συμβούλων,  έκανε λόγο ο επικεφαλής της ΑΔΚΝ Γιάννης Μπούλες.  Ενημερωθήκαμε από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης τόνισε, ενώ κατηγόρησε τον Κώστα Καράκωστα ότι από το 2016 που υπήρχε αυτή η υποχρέωση από τον Δήμο, έρχεται την τελευταία μέρα της λήξης της προθεσμίας για να ενημερώσουν το δημοτικό συμβούλιο και να πάρουν απόφαση. «Δεν μπορώ να αξιολογήσω τις επιπτώσεις από όλο αυτό. Ο κ. Καρακώστας θα πρέπει να απολογηθεί στην κοινωνία γιατί μας φέρνει αντιμέτωπους με ένα τόσο σοβαρό θέμα, χωρίς να έχουμε κάποιο χαρτί μπροστά μας και χωρίς καμία ενημέρωση. Διαμαρτυρόμαστε έντονα για τον τρόπο που χειρίζεται δημοτική αρχή τόσο σοβαρά ζητήματα», σημείωσε με έμφαση ο κ. Μπουλές.

Ο επικεφαλής της «Λαϊκής Συσπείρωσης» Βασίλης Τσαγκουρνός αναφέρθηκε σε ιστορικά στοιχεία και σε νόμους που έχουν μέχρι σήμερα ψηφιστεί από τη ελληνικό κοινοβούλιο, χαρακτηρίζοντας την περίοδο 1945 – 1975 ως την περίοδο που έχουν γίνει οι μεγαλύτερες ατασθαλίες σχετικά με το οικιστικό και την προστασία των δασών. Αντιρρήσεις και ενστάσεις κατέγραψαν και οι δημοτικοί σύμβουλοι της συμπολίτευσης Ανδρέας Κοτσανάς και Γιάννης Ράπτης, σχετικά με το θέμα της ενημέρωσης. Ακολούθως επί του θέματος τοποθετήθηκαν οι αρχιτέκτονας και πολιτικός μηχανικός και μέλη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Αιτωλοκαρνανίας Γιάννης Κοργιαλάς και Θεόδωρος Κάντζος.

Οι απόψεις των ειδικών

Για το θέμα μιλά στο Nafsweek.gr  ο πολιτικός μηχανικός Θεόδωρος Κάντζος

«Η πρόσκληση του υπουργείου για την κατάθεση των αρχείων δεν αφορά μόνο τις οικιστικές πυκνώσεις αλλά είναι οτιδήποτε υπάρχει σε πολεοδομικό όριο ή αδιευκρίνιστο, προκειμένου να φτάσουμε στις οικιστικές πυκνώσεις. Οικιστικές πυκνώσεις είναι η τρίτη κατηγορία των χρωμάτων που είναι αδιευκρίνιστη μέχρι τώρα, και τι μέλλον θα έχει. Υπάρχει ήδη προσβολή για συνταγματικότητα και αναμένεται η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που μάλλον αρνητική θα είναι, οπότε θα τροποποιηθεί ο ορισμός».

Τι ακριβώς αφορά το όλο θέμα;

«Η όλη υπόθεση αφορά τους δασικούς χάρτες, δηλαδή καθορίζει σε όλη τη χώρα που έχουμε δάσος, τι είδους δάσος έχουμε και που έχουμε χώρο για πολεοδόμηση.

Με τα τρία χρώματα καθορίζονται πρώτον με το πορτοκάλι, το τι είναι νόμιμο και ήδη καθορισμένο σχέδιο πόλης, ή οικισμός, ή οικισμός προ του 1923 με σχέδιο και είναι πολεοδομημένο. Εκεί δεν θα αναζητηθεί ποτέ δάσος.

Στην δεύτερη περιοχή που είναι το κίτρινο χρώμα υπάγονται όλες οι περιοχές οι οποίες είναι πολεοδομικά ενεργές, έχουμε ήδη εκεί οικισμούς και ζήτηση να γίνουν σπίτια, αλλά δεν έχουμε καθορίσει τους όρους. Ουσιαστικά δεν έχουμε κάνει την πολεοδόμηση για να έχουμε υποδομές και όλα αυτά που πρέπει να έχει μία πόλη. Αυτό έχει προκύψει είτε γιατί δεν μπορέσαμε είτε γιατί δεν θέλαμε. Σε αυτή την κατηγορία βρίσκονται πολλές περιοχές και έρχεται σήμερα η διαδικασία της καταγραφής και ζητάει από τις Υπηρεσίες Δόμησης, όχι από τους δήμους και τις τεχνικές τους υπηρεσίες, να δώσουν στο Δασαρχείο και στο ΥΠΕΝ τις περιοχές αυτές.  Αυτές θα τις ζητήσουν αμέσως μετά, αφήνοντας να προχωρήσει όμως η διαδικασία για τον υπόλοιπο δασικό χάρτη, ώστε να μην έχουμε αντιρρήσεις καθώς κάποιος μπορεί να έχει δικαιώματα, μπορεί να έχει άδεια από την πολεοδομία κάτι που το γνωρίζει πολεοδομία, και αύριο πιθανόν να είναι στην πορτοκαλί περιοχή αλλά ακόμα βρίσκεται στην κίτρινη. Για παράδειγμα η Παλαιοπαναγιά όπου είναι αναγνωρισμένος οικισμός που δεν οριοθετήθηκε για χιλιάδες λόγους.

Ακόμα είναι το θέμα με τα κέντρα των οικισμών που είναι και αυτό περίπου οριοθέτηση, δηλαδή είναι ακόμα αμφισβητήσιμη, γιατί σε όλες αυτές τις περιοχές τις κίτρινες υπάρχουν κομμάτια μέσα που ποτέ δεν θα πολεοδομηθούν γιατί απαγορεύεται γιατί είτε αυτά είναι δάσος, είτε αρχαιολογικοί χώροι, αιγιαλός κλπ.  Όλα αυτά θα πρέπει να καθοριστούν.

Αφού γίνουν οι συζητήσεις θα προκύψει  (ενδεχομένως και ανάλογα και με τη ζήτηση που υπάρχει)  και το μέγεθος του μελλοντικού πορτοκαλί χρώματος».

Πρακτικά αφήνουν το θέμα στην άκρη για να προχωρήσει η ολοκλήρωση των Δασικών χαρτών;

«Σήμερα την κίτρινη περιοχή την εξαιρεί και την πάει σε ειδική διαδικασία του άρθρου 24 όπου, αργότερα και με άνεση χρόνου θα πρέπει το Δασαρχείο μαζί με τους εμπλεκόμενους φορείς  να βάλουν τους όρους και θα αποφασίσουν τι είναι τι. Είναι πρακτικά ένα «πάσο» για να το συζητήσουμε αργότερα το θέμα.

Στην τρίτη κατηγορία στις ιώδεις περιοχές υπάρχει δάσος που έχει καθορίσει η Δασική υπηρεσία.  Εφόσον υπάρχουν αυτές οι οικιστικές πυκνώσεις, πρακτικά είναι αυθαίρετα,  δηλαδή είναι μία συγκέντρωση αυθαιρέτων.

Αυτή η κατηγορία τώρα θα εξαιρεθεί γιατί θα μετριάσει πολύ το μέγεθος των προσφυγών και μιλάμε για τεράστιο νούμερο, οπότε το Δασαρχείο δεν θα μπορούσε να αναρτήσει τους δασικούς χάρτες,  καθώς θα έπρεπε να τελεσιδικήσουν όλες αυτές οι ενστάσεις.

Γι’ αυτό τώρα εξαιρούνται, προκειμένου με γρήγορο ρυθμό όποιοι είναι εκτός των πυκνώσουν αυτών να κάνουν τις ενστάσεις τους, να εκδικαστούν με ότι αποτέλεσμα έχουν, και να αναρτηθεί ο τελικός χάρτης.  Αυτός ο χάρτης θα έχει «τρύπες» οι οποίες αφορούν τις αμφισβητούμενες κίτρινες περιοχές και τα ιώδη. Μετά την απόφαση του ΣτΕ κάποιες περιοχές που είναι σήμερα ολόκληρες πολιτείες θα δουν τι μπορούν με συγκεκριμένους όρους να πολεοδομήσουν. Όλα το ζητούμενο είναι να βγουν οι δασικοί χάρτες. Όλα αυτά που συζητάμε, τα χρώματα και τα λοιπά είναι ο νόμος περί δασικών χαρτών, αφού είναι υποχρεωμένο το κράτος από το Σύνταγμα να βγάλει ένα Δασικό χάρτη για να γνωρίζει ο πολίτης που είναι το δάσος και που δεν είναι. Κάτι που για πολλές δεκαετίες δεν είχε καταστεί δυνατόν, γιατί υπάρχουν όλα αυτά τα προβλήματα».

Ποιό είναι το μέλλον για τις κίτρινες και τις ιώδεις περιοχές;

«Και οι κίτρινες περιοχές και οι ιώδεις θα συζητηθούν. Πρώτα θα εξαντληθούν οι κίτρινες, γιατί έχουν κατοχυρώσει το δικαίωμα να οικοδομηθούν, όπως η Παλαιοπαναγιά που βρίσκεται 40 χρόνια σε ομηρία. Προφανώς και κάποια από τα κίτρινα που δεν θα γίνουν πορτοκάλι, μετά θα μπούνε στην κατηγορία Ιώδη.

Στις κίτρινες περιοχές υπάρχει η δέσμευση της πολιτείας μέσω των δασικών χαρτών ότι θα συζητηθεί το θέμα αργότερα. Για τις ιώδεις, που θα μείνουν πιο πίσω, θα πρέπει να ολοκληρωθεί πρώτα η διαδικασία με τις κίτρινες περιοχές και να καταλήξουν και με το θέμα των αυθαιρέτων».

Με τον νόμο να υπάρχει από το 2016, φτάσαμε στο παρά ένα για την ανάρτηση των χαρτών…   

«Καλό θα ήταν, για όλη διαδικασία, η υπηρεσία του δήμου μας να ήταν περισσότερο προετοιμασμένη ώστε να αντιμετωπίσει αυτό που αντιμετώπισε αυτές τις μέρες. Και το λέω αυτό γιατί δεν το άφησε στο πάρα πέντε μόνο για τις ιώδεις περιοχές που ζητάει η πολιτεία, αλλά το άφησε και για όλα τα υπόλοιπα, κάτι που είναι η καθημερινή της δουλειά. Ο καθορισμός των ορίων  έχει γίνει από πάρα πολλούς δήμους εδώ και πολύ καιρό. Εμείς το είχαμε αφήσει να το κάνουμε με ανάθεση την τελευταία στιγμή.

Δεν είναι επιχείρημα ότι έχουμε 120 οικισμούς. Αν μπείτε στην ιστοσελίδα του Δήμου Μυτιλήνης θα δείτε από πότε όλα αυτά τα διαγράμματα έχουν αναρτηθεί και τα βλέπει ο πολίτης».