Η τεράστια διαρροή άνω των 16 δισεκατομμυρίων κωδικών πρόσβασης που αποκαλύφθηκε στις 20 Ιουνίου 2025, προκαλεί έντονη ανησυχία παγκοσμίως. Οι κωδικοί σχετίζονται με κορυφαίες διαδικτυακές πλατφόρμες, όπως Apple, Facebook και Google, αλλά και με χιλιάδες άλλες ψηφιακές υπηρεσίες.

Η επανακυκλοφορία τους στο σκοτεινό διαδίκτυο (dark web) θέτει σε κίνδυνο εκατομμύρια ενεργούς λογαριασμούς.

Οι Δήμοι στο επίκεντρο της ψηφιακής ασφάλειας
Τα τελευταία χρόνια οι Δήμοι ψηφιοποιούν συνεχώς υπηρεσίες: από ηλεκτρονικά πιστοποιητικά και αιτήσεις μέχρι πλατφόρμες συμμετοχικότητας, διαβούλευσης, ηλεκτρονικών πληρωμών και δημοτολογίου. Η αυξανόμενη χρήση ψηφιακών υποδομών δημιουργεί μια τεράστια ευθύνη για την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων και την κυβερνοπροστασία.

Η διαρροή μαζικών κωδικών δεν αφορά μόνο ιδιώτες. Οι λογαριασμοί Google ή Microsoft που χρησιμοποιούνται από υπαλλήλους ή αιρετούς, ενδέχεται να σχετίζονται με υπηρεσιακές αλληλογραφίες, cloud αποθηκεύσεις, πλατφόρμες αναφορών και εφαρμογές smart cities.

Νομικές υποχρεώσεις Δήμων – GDPR και Εθνικό Πλαίσιο
Οι ΟΤΑ αποτελούν υπεύθυνους επεξεργασίας δεδομένων και δεσμεύονται από τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων (GDPR). Πιο συγκεκριμένα:
• Οφείλουν να διασφαλίζουν ότι τα πληροφοριακά τους συστήματα προστατεύονται από παραβιάσεις.
• Πρέπει να έχουν υπεύθυνο προστασίας δεδομένων (DPO).
• Πρέπει να λαμβάνουν τεχνικά και οργανωτικά μέτρα ασφαλείας, όπως:
o Διπλός έλεγχος ταυτότητας (2FA)
o Ανανέωση κωδικών με πολιτική ισχυρών password
o Τακτικά penetration tests
o Εσωτερικές πολιτικές για περιορισμό πρόσβασης ανά ρόλο

Επιπλέον, οι Δήμοι που εντάσσονται στο Εθνικό Πλαίσιο Ψηφιακής Κυβέρνησης υποχρεούνται να εφαρμόζουν πολιτικές κυβερνοασφάλειας σύμφωνα με τις οδηγίες του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και της ΕΔΥΤΕ (GRNET).

Οι συνέπειες μιας παραβίασης για την Τοπική Αυτοδιοίκηση
Η διαρροή στοιχείων πολιτών ή υπαλλήλων μπορεί να έχει:
• Νομικές συνέπειες: πρόστιμα από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.
• Πολιτικό κόστος: απώλεια εμπιστοσύνης από τους πολίτες.
• Διοικητικές δυσλειτουργίες: μπλοκάρισμα συστημάτων, απώλεια εγγράφων, παραποίηση στοιχείων.
• Οικονομικές επιπτώσεις: κόστος αποκατάστασης και αναβάθμισης συστημάτων, αποζημιώσεις.

Αν η πολιτική ήταν θέατρο, τότε αυτή την περίοδο παίζουμε μια παράσταση χωρίς σκηνοθέτη, χωρίς υπόθεση και – το χειρότερο – χωρίς κριτικό κοινό.

Η κάθε εξουσία- τοπική ή κεντρική,   προχωρά με αυτοπεποίθηση, άλλοτε δικαίως, άλλοτε επειδή δεν υπάρχει κανείς να της πει «μήπως να το ξαναδούμε;».

Στην άλλη πλευρά, η αντιπολίτευση έχει αναλάβει τον δύσκολο ρόλο του… κομπάρσου. Ενός κομπάρσου που πολλές φορές μπαίνει στη σκηνή αφού έχει τελειώσει η πράξη.

Πού είναι ο αξιόπιστος πόλος της αντιπολίτευσης;

Ίσως τον αναζητούμε όπως αναζητούμε τον φορτιστή όταν το κινητό έχει 1% μπαταρία: με πανικό, απόγνωση και λίγες ελπίδες. Πότε εμφανίζεται λαχανιασμένος στο τέλος, πότε μπερδεύει τα λόγια του και πότε μοιάζει να έχει βγει από άλλο έργο – σίγουρα όμως όχι από εκείνο που ζούμε.

Δεν είναι ότι λείπουν οι φωνές. Είναι ότι λείπει η συντονισμένη, σοβαρή, πειστική αντιπρόταση. Γιατί άλλο να διαφωνείς με όλα (και να μην πείθεις κανέναν) κι άλλο να προτείνεις κάτι καλύτερο με λογική, πυγμή και σχέδιο.

Και εδώ έρχεται το χιούμορ. Όχι για να καλύψει την κατάσταση, αλλά για να την αποκαλύψει.

Γιατί όπως είπε και ο Καραγκιόζης κάποτε: «άμα δεν γελάσεις, θα κλάψεις». Κι εμείς, καιρό τώρα έχουμε αρχίσει να γελάμε…  από αμηχανία.