Ο κορωνοϊός ένωσε τον κόσμο στον φόβο, αλλά τον χώρισε στην αντίδραση, με περισσότερο από το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού, περίπου 2,7 δισεκατομμύρια άνθρωποι, να μην έχουν λάβει κρατική βοήθεια στη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές της επιπτώσεις, με αποτέλεσμα τεράστιες διαφορές να παρατηρούνται μεταξύ των πλούσιων και των φτωχών χωρών.
Αυτό συμβαίνει και στη χώρα μας που ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού να βρίσκεται εκτός προστασίας. Ήδη η συζήτηση για το τι θα αφήσει πίσω της η πανδημία έχει ξεκινήσει από την πρώτη καραντίνα τον προηγούμενο Μάρτιο. Όλοι κάνουν εικασίες, προ-βλέψεις πάνω σε επιστημονικά μοντέλα και μη, ανα-λύσεις με βάση την εμπειρία του παρελθόντος και βέβαια αρκετό ένστικτο. Κάποια στιγμή θα τραβηχτούν τα νερά της πλημμύρας και θα εμφανιστεί το τι ακριβώς έχει μείνει, μια και μέχρι τώρα και ίσως για αρκετό ακόμα καιρό, όλη αυτή η θολούρα δεν επιτρέπει να δούμε καθαρά τι υπάρχει από κάτω.
Τα σενάρια για την επόμενη ημέρα πολλά, κάποια υπερβολικά κάποια αρκετά αφελή. Σενάρια για θέματα Οικονομίας, εργασιακών σχέσεων, Δημοκρατίας και γεω-πολιτικών εξελίξεων και επιδιώξεων, ακούγονται, έχουν γραφτεί και θα γραφτούν ακόμη περισσότερα.
Όλοι προσπαθούν να οσμιστούν κάτι από τον «καινούργιο αέρα». Αν δούμε το επίπεδο της διασκέδασης – τηλεόρασης – ενημέρωσης εν μέσω δύο εγκλεισμών, έχει αμβλύνει κριτήρια, δημιουργώντας έναν άμορφο χυλό στις ανάγκες και στις επιλογές. Θα αντιτείνει κάποιος ότι πάντα έτσι ήταν το μεγαλύτερο μέρος της τηλεόρασης και των ΜΜΕ, και μάλιστα σήμερα που δεν είναι και ο αποκλειστικός πάροχος διασκέδασης και ψυχαγωγίας στο σπίτι, οπότε δεν είναι τόσο μεγάλη η επιρροή της, ενώ για την ενημέρωση οι πηγές είναι χιλιάδες. Σωστά, με μία διαφορά.
Αν επιμερίσουμε καταστάσεις και τις απλώσουμε σε ένα βάθος δεκαετιών θα δούμε πως τα όποια αρνητικά αποτελέσματα μπορεί να μην έχουν μια τόσο μεγάλη επίδραση σε γενικευμένη κλίμακα. Πάντα υπήρχε ο ένας κόσμος και ο άλλος και όλοι έβρισκαν αυτό που ήθελαν, σύμφωνα με τα κριτήριά τους. Σήμερα όμως δεν έχεις το περιθώριο αυτού του χρονικού «απλώματος».
Είναι η πρώτη φορά μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο που γίνονται όλα ταυτόχρονα. Εγκλεισμός, οικονομική ανασφάλεια, υποχώρηση της Δημοκρατίας, αβέβαιη εξέλιξη στα πάντα, βίαιη συνειδητοποίηση πως όλα μπορούν να γκρεμιστούν από μια χούφτα μικρόβια και ιούς, που αδυνατούμε να ελέγξουμε.
Ας μη ξεχνάμε και το έλλειμμα της ζωντανής επαφής με τον κόσμο που ίσως χρειαστεί πολύ καιρό ακόμη για μια έστω στοιχειώδη αποκατάσταση.
Ίσως και να πρέπει να γίνουν και πάλι οι συστάσεις. Κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν θα προκαλέσει την οποιαδήποτε έκπληξη αν οι πρώτες αντιδράσεις μετά το «σφύριγμα της λήξης» αυτού του εφιάλτη κάνουν την εμφάνισή τους συμπεριφορές όπως:
Η απόλυτη εξωστρέφεια, η θεοποίηση του εφήμερου και η δίψα να χορτάσουμε την στέρησή μας. Να αρχίσουμε να αγκαλιάζουμε και να φιλάμε αδιακρίτως ή στον αντίποδα όλων αυτών να κλειστούμε ακόμη περισσότερο μέσα στα αυστηρά σχήματα οικογένειας, πατρίδας που κινδυνεύει, ομάδας που απειλείται και δόγματος που έχει δίκιο.
Σε κάθε περίπτωση, ο κορωνοϊός ένωσε τον κόσμο στον φόβο, αλλά τον χώρισε στην αντίδραση, με τον καθένα να πράττει και να συμπεριφέρεται σύμφωνα με τις εμπειρίες του, την παιδεία και το ένστικτο που διαθέτει.