Η αποστασιοποίηση του πολίτη από τα κοινά δεν είναι τωρινό φαινόμενο, στη δύσκολη εποχή που διανύουμε όμως φαίνεται να μεγαλώνει, καθώς αναπτύσσονται πλέον έντονα η απογοήτευση, η αμφισβήτηση αλλά και η αγωνία της ατομικής πλέον επιβίωσης. Επομένως ο πολίτης, ακόμα και στις μικρές τοπικές κοινωνίες απομακρύνεται και η ενημέρωσή του περιορίζεται τις περισσότερες φορές στους «βροντερούς» τίτλους ή στις «πικάντικες» αναρτήσεις, ιδιαίτερα αυτές που συνοδεύονται με το κατάλληλο φωτογραφικό υλικό, κατά προτίμηση φωτογραφίες εκτιθέμενων προσώπων.
Αφού, λοιπόν η ενημέρωση είναι μυωπική, περιορίζεται και η δυνατότητα κατανόησης των δεδομένων, ανάλυσης των καταστάσεων και πολύ περισσότερο δημιουργίας ισχυρών πολιτικών αντανακλαστικών ακόμα και στις μικρές κοινωνίες, που θεωρητικά η παρακολούθηση και η ορθολογική εξαγωγή συμπερασμάτων θα ήταν πιο εύκολη.
Τι εισπράττει λοιπόν ο δημότης;
Αρχικά το «θόρυβο», τη «βουή» που προκαλείται από τις αντιπαραθέσεις ανάμεσα σε αυτούς που βρίσκονται στη διοίκηση και σε αυτούς που βρίσκονται στην αντιπολίτευση. Για ποιο λόγο γίνεται η αντιπαράθεση κι αν έχει πράγματι βάση και είναι ορθολογικά τεκμηριωμένη μάλλον δεν μπορεί να το καταλάβει ο δημότης. Και δεν μπορεί να το καταλάβει, γιατί η συζήτηση αντί να βασίζεται στην ανάλυση και στην ουσιαστική κριτική και τεκμηρίωση χάνεται στα πολλά και ασαφή λόγια, σε μακρόσυρτες ανακοινώσεις με μεγάλες δόσεις λαϊκισμού. Το συμπέρασμα συνήθως το ίδιο για όλες τις περιπτώσεις. «Τίποτε δεν κάνετε καλά», «Εμείς καμένη γη βρήκαμε και χτίζουμε πάνω σε ερείπια» «Δικό μας είναι αυτό το έργο» «Άδειους φακέλους βρήκαμε, εμείς τους γεμίσαμε»… και σχεδόν μόνιμη ατάκα από όλους «λεφτά δεν υπάρχουν».
Βέβαια, αν ο δημότης μπορούσε να δει και να αναλύσει τα δεδομένα, θα κατανοούσε πως το πραγματικό εμπόδιο δεν είναι τα λεφτά. Γιατί, αν για παράδειγμα πάρουμε την εισηγητική έκθεση για το 4ο τετράμηνο εκτέλεσης του προϋπολογισμού του δήμου για το 2020, (ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ) τον χρόνο δηλαδή που πέρασε, θα δούμε ότι ο προϋπολογισμός αναφερόταν σε περίπου 63.000.000 ευρώ, από τα οποία τιμολογήθηκαν τα 15.000.000 ευρώ περίπου και μέχρι το τέλος του χρόνου πληρώθηκαν περίπου 14.000.000 ευρώ.
Και αν πάμε και στο ποσό που ο δήμος έβαλε για επενδύσεις, θα δούμε ότι από τα 40.000.000 ευρώ πληρώθηκαν 1.240.000 ευρώ και πιο συγκεκριμένα για τα έργα από τα 20.000.000 περίπου ευρώ πληρώθηκαν 880.000 ευρώ.
Η αποτύπωση αυτών των στοιχείων δείχνει μεγάλες αποκλίσεις. Οι ειδικοί θα μπορούσαν με δείκτες να δώσουν σαφή εικόνα της απορρόφησης και της αποδοτικότητας. Και στη συνέχεια να βγάλουν και συμπεράσματα για τους λόγους και τις πραγματικές αιτίες που οδηγούμαστε σε τέτοιες αποκλίσεις.
Γιατί όταν εντοπίσουμε τις πραγματικές αιτίες, πιθανότατα να διεκδικήσουμε ως κοινωνία και ως κράτος τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν. Γιατί δεν είναι δυνατό σε περιόδους κρίσης και ανεργίας, να παρατηρούνται τόσο μεγάλες καθυστερήσεις στην εκτέλεση για παράδειγμα έργων.
Οι δήμοι χρειάζονται επιχειρησιακό σχέδιο και δείκτες, για να μπορούν όχι μόνο να προχωρούν αλλά και να αξιολογούνται. Και ως προς αυτό το σημείο, οι αποφάσεις είναι πολιτικές και πηγάζουν από το κράτος.
Ο δήμος είναι ο πιο μικρός τροχός της αμάξης. Οι αιρετοί δεν μπορούν τις πιο πολλές φορές να αξιολογήσουν τέτοια δεδομένα, τα οποία πολλές φορές έρχονται ως θέμα εκτός ημερησίας διάταξης με τη μορφή του κατεπείγοντος και συνήθως ψηφίζονται από τα αρμόδια όργανα όχι μόνο χωρίς μελέτη και ανάλυση των στοιχείων αλλά και χωρίς ανάγνωση. Εξάλλου η επανεκλογή συνήθως επιτυγχάνεται με μικροεξυπηρετήσεις και όχι από την αποτελεσματικότητα.
Σημασία δεν έχει η αντιπαράθεση αλλά η διάγνωση και η βούληση για λύση προβλημάτων. Γιατί πέρα από του δείκτες απορρόφησης και αποδοτικότητας, πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη και το δείκτη ικανοποίησης των πολιτών.