Όταν τα οικονομικά του κράτους ακολουθούν πτωτική πορεία, οι υπεύθυνοι, καταφεύγουν κύρια σε δύο λύσεις, εύκολες γι’ αυτούς. Από τη μία μειώνουν μισθούς και συντάξεις. Από την άλλη ανεβάζουν φόρους και χαμηλώνουν το ποσό του αφορολογήτου εισοδήματος. Για περιορισμό της σπατάλης καμιά κουβέντα δε γίνεται. Τις μεθοδεύσεις αυτές τις θεωρούν σίγουρες, αποδοτικές, αναγκαίες, επιτακτικές. Η πρώτη λύση αποδίδει αυτά τα οποία προγραματίσθηκαν να φέρουν στα ταμεία του κράτους.

Τόσα παίρνει ο μισθωτός, ο συνταξιούχος, τόσα κόβονται. Εισπράττονται αυτόματα, γεμίζουν, ως ένα βαθμό τα ταμεία. Όλοι μ’ αυτόν τον τρόπο, συνεπείς στις υποχρεώσεις. Θυμάμαι, πριν από λίγα χρόνια, κάποιοι υπάλληλοι λάμβαναν επίδομα έγκαιρης προσέλευσης στην υπηρεσία τους! Αναρωτιέμαι γιατί οι κάθε λογής μισθωτοί, έμειναν έξω από ένα συμβολικό επίδομα, «αυθόρμητης» ανταπόκρισης στις μειώσεις των αποδοχών τους.

Η δεύτερη λύση, αυτή της είσπραξης χρημάτων δια της φορολογίας, να φέρει τα αναμενόμενα εισπρακτικά αποτελέσματα, οφείλουν όλοι οι πολίτες ν’ αποκτήσουν φορολογική συνείδηση. Ο πολίτης να πεισθεί ότι τα χρήματα τα οποία εισπράττονται, αναλώνονται στην εξυπηρέτηση του συνόλου.

Για να αποδώσει το μέτρο και να συνειδητοποιηθεί η ισότητα όλων έναντι των φορολογικών μέτρων, επιβάλλεται η λειτουργία ελεγκτικών μηχανισμών. Αυτοί επιτυγχάνουν την τήρηση των νόμων από όλους τους πολίτες. Σε περιπτώσεις παραβατών, εφαρμόζονται οι νόμοι και τιμωρούνται αυτοί που αποφεύγουν τη φορολογική συνέπεια. Οι πολίτες, όταν βλέπουν κάποιους στο απυρόβλητο, επιδιώκουν με κάθε τρόπο, να τους μιμηθούν, να φοροδιαφύγουν.

Περίπλοκο το φορολογικό σύστημα. Περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από την ύπαρξη πολλών νόμων οι οποίοι το καθιστούν βατό στη φοροδιαφυγή. Η συνεχής αλλαγή των συντελεστών φορολόγησης, καλλιεργεί μηχανισμούς υπέρβασης. Κάθε τόσο βλέπουν το φως της δημοσιότητας, τα τεράστια ποσά της φοροδιαφυγής. Τα περισσότερα από αυτά τα ποσά, ανήκουν σε κερδοφόρες μεγάλες επιχειρήσεις. Εκμεταλλεύονται ασάφεια των νόμων, χρονοτριβή στη διεκπεραίωση των παραβατικών υποθέσεων, παραγραφή από την κωλυσιεργία, ρυθμίσεις που έρχονται από τα τεράστια ποσά που συγκεντρώνονται.

Πέρα όμως από τη μείωση των εσόδων, από τη χαλαρή εφαρμογή των νόμων και την έλλειψη σταθερού συστήματος φορολογίας, έρχεται η αποθάρρυνση νέων επενδυτών. Συνεχίζεται το βάρος των ελλειμμάτων του κρατικού προϋπολογισμού, να πληρώνεται από τους συνήθεις ύποπτους. Αυτούς που αποφεύγουν να φοροδιαφύγουν ή αδυνατούν να κλέψουν την Εφορία.

Παρελαύνουν στις σημερινές «ειδήσεις» οι μεγάλοι ευεργέτες του 19ου αιώνα, για τους οποίους ορθώς ελέχθη ότι υπήρξαν ένα μοναδικό φαινόμενο στην παγκόσμια ιστορία.

Ένα τραγικό ατύχημα μεταξύ Οθωνών και Ερρικούσας της Κέρκυρας.

Οι Ηπειρώτες της διασποράς συνδράμουν τους εν Ηπείρω συμπατριώτες τους. Ένας Γιαννιώτης Εβραίος δραπετεύει από την συμμορία που τον αιχμαλώτισε και μια συμπλοκή στην Άρτα, μεταξύ Εβραίων. Ένας Πέρσης, επισκέπτεται, με την ευκαιρία των εορτασμών της 25ετίας, από της ανόδου του βασιλέως Γεωργίου Α’ στον Ελληνικό θρόνο, την Ακρόπολη 2.360 χρόνια μετά την καταστροφή της από τον Ξέρξη. Ένας ένθερμος Ούγγρος ελληνιστής επισκέπτεται την Αθήνα και στους Παξούς πεθαίνει η αδελφή του Οδυσσέα Ανδρούτσου.

Αλλά, παραθέτω, επί λέξει τις σχετικές «ειδήσεις» από αθηναϊκές εφημερίδες, οι οποίες, πλην μιας, ευρίσκονται στην φιλόξενη Παπαχαραλάμπειο βιβλιοθήκη της Ναυπάκτου.

Οι ειδήσεις:

ΕΘΝΙΚΟΝ ΠΝΕΥΜΑ, 9-1-1873. Ο διά τας γενναίας αυτού υπέρ εκπαιδευτικών έργων προσφοράς διακρινόμενος ομογενής Γ. Ζαρίφης προσήνεγκε κατ’ αυτάς εις το Εθνικόν Νοσοκομείον το ποσόν χιλίων λιρών, προϊόν στοιχήματος όπερ είχε τεθή μεταξύ αυτού και του Εξ. Χρηστάκη Εφένδη Ζωγράφου επί τινος ζητήματος της ημέρας. Είθε πάσαι αι μεταξύ των ομογενών τραπεζιτών και πλουσίων αναφυόμεναι διαφωνίαι να καταλήγωσιν εις αποτέλεσμα ομοίως ευάρεστον διά τα Εθνικά ημών καταστήματα. (Βυζαντίς)

 ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 5-4-1888. Ο εκ Δελβινακίου της Άνω ηπείρου κ. Νικόλαος Β. Στύλος σπουδαστής της Χημείας εν Μονάχω, ανηγορεύθη εσχάτως εν τω Πανεπιστημίω διδάκτωρ με τον βαθμόν άριστα.

ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 8-4-1888. Πλοιάριον κατευθυνόμενον εξ Οθωνών εις Ερρικούσαν της Κερκύρας ανετράπη ένεκα κακοκαιρίας και επνίγησαν οι εν αυτώ επιβάται, δήμαρχος Διαποντίων Χ. Ορφανός, δημοτικός σύμβουλος Σ. Κωτώλης, χειρούργος Δ. Πάσχος, Χωροφύλαξ Κ. Σουλιώτης και εις έτερος άγνωστος, διεσώθησαν δε τρεις. […]

ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 24-5-1888. Το συμβούλιον της Αδελφότητος των εν Αθήναις παρεπιδήμων ηπειρωτών εν τη συνεδρία αυτού της 19ης Μαΐου συνέστησεν επιτροπήν προς συλλογήν βοηθημάτων υπέρ των εκ πείνης δεινοπαθούντων εν Ηπείρω, αποτελουμένην εκ των κυρίων Ν. Βότσαρη, Κ. Καραπάνου, Γ. Βασιλείου, Μ. Μελά, Γ. Δούμα, Γ. Παχύ, Ευθ. Χατζηπέτρου, Ι. Τζίτζη, Γ. Δουρούτη, Μ. Λάππα, Γ. Φίλη.

ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 21-7-1888. Ο γενναίος πάντοτε χορηγός εν πάση ευγενεί πράξει μεγάτιμος ομοεθνής κ. Χρηστάκης Εφέντης Ζωγράφος απέστειλε 1.000 μεν φράγκα υπέρ των εν Ηπείρω πασχόντων, 500 δε, υπέρ του εν Κωνσταντινουπόλει Παρθεναγωγείου, του ιδρυθέντος και προστατευομένου υπό του Πατριάρχου των αρμενοκαθολικών κ. Αζαριάν.

ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 30-8-1888. Ο αιχμαλωτισθείς εν τη Περιφερεία Τρικάλων Ισραηλίτης Κοφφίνας υπό ληστρικής συμμορίας Καραναστάση απέδρα την 23ην τρέχοντος μηνός εκ δάσους τρίωρον απέχοντος των Δερβενών της Ελασσώνος, καθ’ ήν ώραν διήρχετο τουρκικόν απόσπασμα, καταφυγών εις το χωρίον Ζιμνιάται, οπόθεν απεστάλη κατά διαταγήν του στρατάρχου Εγιούπ Πασά εις Ιωάννινα.

ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 10-9-1888. Αφήκετο ο αιδέσιμος παπά Χρήστος εφημέριος της μονής της Αγίας Τριάδος Πέπελης προς συλλογήν εράνων εις σύστασιν σχολείου κεντρικού εν τη Μονή διά τα πέριξ χωρία αυτής απέχοντα 10 ώρας της πρωτευούσης, 12 ώρας των Ζωγραφείων, 15 ώρας των Ζαπείων, 6 ώρας από την Δρόβιανην. […]

ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 17-9-1888. Όπισθεν του Φρουρίου Άρτης συμπλακέντες οι Ισραηλίται Αβραάμ Μωσέ Μαρούλιας, ετών 14 και ο Ισαάκ Ιακώβ Σαμπάς, ετών 18, ο πρώτος εκτύπησε δια γρόνθου τον δεύτερον εις τον κρόταφον και τον αφήκε νεκρόν. […]

ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 18-10-1888. Ο αντιπρόσωπος της Περσίας Νεριμάν Χαν, συνοδευόμενος υπό του κ. Δημάρχου ανήλθεν εις την Ακρόπολιν και περιειργάσθη μετά μεγίστου ενδιαφέροντος πάντα τα αρχαία μνημεία. Από δύο χιλιάδων και τριακοσίων εξήκοντα ετών αφ’ ής δηλ. ημέρας ο Ξέρξης επολιόρκησε και κυρίευσε την Ακρόπολιν, ασθενώς υπερασπιζομένην υπό ευαρίθμων Αθηναίων γερόντων, ουδείς έτερος Πέρσης είχε πατήσει επί του Ιερού βράχου της Παλλάδος.

ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, Αφίκετο ο διάσημος Ούγγρος καθηγητής του εν Βουδαπέστη Πανεπιστημίου και θερμότατος φιλέλλην κ. Τέλφυς και κατέλυσεων εις το Ξενοδοχείον των «Αθηνών».

ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 19-10-1888. Εν Παξοίς απεβίωσεων η Αγγελική Μάρκου Βελλιανίτου, αδελφή του Οδυσσέως Ανδρούτσου.

ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 24-10-1888. Χθες… ετελέσθησαν οι γάμοι του εξ Ευρυτανίας κ. Γεωργίου Κ. Κεφάλα μετά της… δεσποινίδος Παρασκευούλας Τσουκανέλη εξ Ιωαννίνων. Παράνυμφος η κ. Αγγελική Γιαπούλη λοχαγού.

ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 25-11-1888. Ο κ. Τέλφυ ο γνωστότατος τω ελληνικώ κοινώ φιλέλλην ελληνιστής, παρασκεύασε τοις λογίοις προχθές ωραίαν εσπερίδα εν τω Φιλολογικώ Συλλόγω «Παρνασσός» ομιλήσας θαυμασίως απταίστω ελληνική γλώσση και μετ’ εκτάκτου χάριτος «περί των σχολείων εν Ουγγαρία».

ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 11-7-1888. Νέα εξεδόθη εν Βράιλα εφημερίς υπό τον τίτλον «Ελληνίς» εις σχήμα μικρόν, εκδιδομένη δις της εβδομάδος διευθυνομένη δ’ υπό του κ. Ν.Α. Κουτσαλέξη.

ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 10-9-1888. Ο εν Βερολίνω διακεκριμένος λόγιος κ. Μητσοτάκης εκλήθη όπως διδάξη την νεοεληνικήν εις την μνηστήν του διαδόχου Κωνσταντίνου πριγκίπισσα Σοφία.

Αντώνης Ν. Βενέτης

Μοναστηράκι Δωρίδος

Αποσπάσματα από το «Οδοιπορικό στην Ελλάδα» (έκδοση της Εστίας) και το Ημερολόγιο του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν:

«Ελλάδα! Φάνταζε πια στα μάτια μου η μεγάλη πατρίδα του πνεύματος… Στον Πειραιά μέτρησα 130 σπίτια… Ενώ ποτίζανε τα άλογά μας δροσερό νερό, ήρθαν μερικοί ζητιάνοι με μεγάλες ντενεκεδένιες γαβάθες. Δώσαμε κάτι σε όλους, επειδή ήταν βέβαια Έλληνες … Οι Έλληνες είναι ένας έξυπνος λαός …

Η Αθήνα μού φάνηκε τόσο μικρή … έμοιαζε με μια πόλη που την είχαν χτίσει για την αγορά που τώρα γινόταν. Αυτά που λένε εδώ παζάρια είναι συνηθισμένοι φιδωτοί δρόμοι με ξυλόσπιτα …». Οι Έλληνες, «όρθιοι στα παλιά αμάξια τους», έτρεχαν, «λες και ήταν σε ιπποδρομίες»!!!

«Η καρδιά της αρχαίας Αθήνας είναι ο ίδιος, ο μοναδικός βράχος της Ακρόπολης με τα μαρμάρινα ερείπιά του…

»Προορισμός μου ήταν η Ακρόπολη … μπήκα στο τείχος του τούρκικου κάστρου … Είχα να περάσω ακόμα ένα προαύλιο από το κατεστραμμένο φρούριο. Το ξύλινο χερούλι σηκώθηκε και βρέθηκα σε μια αυλή ακόμα μεγαλύτερη. Εκεί ένα μικρό φυλάκιο ήταν χτισμένο από κομματιασμένες μαρμάρινες στήλες, σακατεμένα ανάγλυφα και πέτρες. Μερικοί Έλληνες στρατιώτες, ακατάστατα ντυμένοι, με χονδρές χλαίνες…

»Μπήκα στα Προπύλαια και βρέθηκα ξαφνικά σε ένα χώρο, τόσο κατεστραμμένο, τόσο ανακατωμένο, που δεν έχω ξαναδεί… Που και που έβλεπες κάτι σανιδένιες αποθήκες, όπου είχαν στοιβάξει ανθρώπινα κόκαλα, αγγεία, ανάγλυφα και γύψινα εκμαγεία… Μια ετοιμόρροπη στήλη, χτισμένη με πέτρες, έχει πάρει τη θέση εκείνης της Καρυάτιδας που λήστεψε ο Elgin και την πήγε στο Βρετανικό Μουσείο. Μπροστά από τα ανασκαμμένα σκαλοπάτια βρισκόταν ο σκελετός ενός γαϊδάρου …

»Όταν μπήκα μέσα, (σημ. στον Παρθενώνα), κάθε κομμάτι από τα ερείπια τού ναού έλαμπε στο δυνατό ήλιο. Στο βάθος, πέρα μακριά, υψωνόταν ο Υμηττός και πάνω στα γυμνά του βράχια ένα γκρίζο σύννεφο άπλωνε τη σκιά του. Θεέ μου, να που ο κάθε άνθρωπος μπορούσε να δει τόση ομορφιά, τόση μεγαλοπρέπεια! Η σκέψη πλαταίνει, όσο πλαταίνει ο χώρος γύρω μας! Στο στήθος μου είχε πεθάνει κάθε μικρότητα. Γονάτισα στη μοναξιά, γεμάτος χαρά, γαλήνη κι ευτυχία!

»Λίγα βήματα μπροστά μου, ανάμεσα σε συντρίμμια από μάρμαρα και γαϊδουράγκαθα, υπήρχαν ανθρώπινα κόκαλα. Πάνω σε ένα άσπρο μάρμαρο είχαν πετάξει μια νεκροκεφαλή. Μου έκανε μια περίεργη εντύπωση. Με αναστάτωσε! Τα δάκρυα άρχισαν να τρέχουν από τα μάτια μου.

»…πήρα για τρεις μήνες την άδεια να επισκέπτομαι την Ακρόπολη. Όσο έμεινα στην Αθήνα επισκεπτόμουν την Ακρόπολη κάθε μέρα, με ήλιο και βροχή… Μπήκα μέσα στο τζαμί που υπάρχει μέσα στον Παρθενώνα. Όταν γυρνάει ο λογισμός μου στην Ελλάδα, εδώ πάνω, στην Ακρόπολη θα ξαποσταίνει…».

Σημείωση: Τα πρώτα κάρα κυκλοφόρησαν στην Αθήνα το 1833. Η πρώτη τετράτροχη άμαξα κυκλοφόρησε το 1835, (βλπ. Χρ. Αγγελομάτη: Ο αναγεννώμενος Φοίνιξ, 1948, σελ 187), δηλαδή έξη χρόνια πριν την επίσκεψη του Άντερσεν!